دلیل اینکه رسانه‌های قدیمی، یا به تعبیر من، رسانه‌های قدیمی، مخاطب کم دارند، این است که رسانه‌های جدید با قابلیت مهم «دسترسی آسان» به آنها وجود دارند؛ این کاملاً واضح است.
اما این بدان معنا نیست که روزنامه ها، فیلم ها، تلویزیون و رادیو از بین رفته اند، مطلقاً نه.
روزنامه هایی که محتوای مناسب و حرفه ای تولید می کنند دیگر آن چیزی نیستند که بودند، اما مانند گلادیاتورها با شبکه های اجتماعی جنگی نابرابر به راه می اندازند، هر چند ما آن رسانه ها و شبکه های مجازی را مکمل روزنامه و همتایان خود می بینیم و نه دشمنانشان را. منظور من در اینجا این است که زمان اوج است و تمرکز بر رسانه های “قدیمی” است و من قصد دشمن سازی و قرار دادن این رسانه ها را در مقابل یکدیگر ندارم.
یادم می آید چند سال پیش مدیر یکی از شرکت های بزرگ پخش روزنامه های سراسری گفت که اگر تجهیزات چاپ درست بود، فردای ترور سعید حجاریان، چاپ دوم و سوم روزنامه صبح امروز به یک میلیون نسخه می رسید. احتمالاً یک رکورد منحصر به فرد در تاریخ روزنامه نگاری. مثل امروز.
ماجرای قبل از انقلاب کیهان و روزنامه های اطلاع رسانی و حتی روزنامه های بعدی بود که روزنامه ها در مواقع حساس چه محتوای اختصاصی و آمار بالایی داشتند!
در دنیای امروز، البته میلیون ها روزنامه مانند «یومیوری شیمبون» و «آساهی شیمبون» ژاپن وجود دارد که هر دو دارای صفحات رکورددار و تعداد چاپ بالا هستند.
در سال‌های اخیر شاهد پدیده‌ای نسبتاً جدید در صنعت روزنامه‌نگاری کشورمان بوده‌ایم: روزنامه‌ها محتوای خاصی تولید نمی‌کنند، بلکه مطالب دیگران را در قالب «PDF» کپی و پیست می‌کنند و تنها آماده ارسال چند سند کاغذی به بخش ارشاد و وب‌سایت انتشار جار و امثال اینها برای حفظ این امتیازات و یارانه‌های راهنمایی و نشان دادن اینکه هنوز وجود دارند؛ هیچ یک از این مأموریت‌ها به نظر من روزنامه واقعی نیستند، زیرا اگر آنها را روزنامه‌های واقعی بنامیم، ما را زیر سوال می‌بریم. ارزش و شکوه روزنامه هایی که برای تولید و توزیع محتوا تلاش زیادی کردند.
بیا ادامه بدهیم.
مدتی پیش، در حالی که گوتام آدانی کانال تلویزیونی برجسته هند “NDTV” را تصاحب کرد، راویش کومار، روزنامه‌نگار برجسته و مجری خبر کهنه‌کار هندی از این شبکه محبوب استعفا داد.
اما در متن استعفانامه کومار جاهای جالب و قابل تاملی دیده می شود.
او گفت: روزنامه نگاری هند هرگز دوران طلایی نداشته است، اما هرگز به بدی و تاسفی که اکنون است نبوده است.
کومار در مورد روزنامه نگاری در کشورش گفت: “همه چیزهای خوب در مورد روزنامه نگاری در هند به سرعت از بین می روند. البته این همان چیزی است که من انتظار داشتم. اما آنچه امروز اتفاق می افتد واقعاً عصر تاریکی برای روزنامه نگاری است. هند چندین رسانه خبری دارد، اما همه. آنها از نظر اخلاقی به خطر افتاده اند. «اکوسیستم رسانه ای ما هر روز که می گذرد به سمت نابودی پیش می رود. “
اما شاید مهمترین قسمت صحبت های این روزنامه نگار هندی این بود که گفت: “امروزه در هند همه ادعای روزنامه نگاری می کنند. به خصوص کسانی که به قدرتمندان نزدیک هستند و با آنها هم پیمان هستند. طنز نکته خوب این است که این شخصیت ها و مؤسسات مرتبط با آنها عامل ویرانی روزنامه نگاری در هند هستند آنها ادعا می کنند که روزنامه نگاران خوبی هستند و روزنامه نگاری حرفه ای را می شناسند، اما من از شما می خواهم که با شک به آنها نگاه کنید؛ آنها می خواهند کاری را انجام دهند که به عنوان روزنامه نگاری حرفه ای اجباری است. روی تو.”
****
شاید دلیل اینکه من در این مقاله از کیومرهندی به عنوان مثال استفاده کردم این است که برخی از گفته ها و روزنامه نگاری او در کشورش با برخی از واقعیت های روزنامه نگاری امروز ایران شباهت دارد.
برای صاحبان و کارمندان روزنامه هایی که در این شرایط سخت و نابرابر با سایر رسانه های دولتی و موبایلی حرفه ای و شرافتمندانه کار می کنند، اگر بدون تعصب به کومار نگاه کنیم، ممکن است به این نتیجه برسیم که خیر؟
6565