همه ما شنیده‌ایم که کتاب خواندن خوب است. اما شاید از آگاه نباشیم. کتاب خواندن تاثیرات باورنکردنی روی ذهن و عملکرد انسان در زندگی شخصی و اجتماعی می‌گذارد و فواید فوق‌العاده‌ای به همراه دارد.
ما نمی‌دانیم که کتاب خواندن از همان دوران کودکی چه تاثیری بر زندگی‌شان می‌گذارد. مطالعات نشان می‌دهد:
این چند مورد را از فواید برای شما انتخاب کرده‌ایم…
مغز شما نیاز به تمرین دارد تا آن را قوی و سالم نگه دارد، همانند تمام ماهیچه‌های بدن.
خواندن برای بهبود ارتباطات بین نورون‌ها در مغز فوق العاده است. کاهش حافظه و عملکرد مغز یک عارضه جانبی پیری است، اما خواندن منظم ممکن است باعث کند شدن این فرآیند شود. فعال و درگیر نگه داشتن مغز در کند شدن بیماری و زوال عقل مؤثر است.
هنگام خواندن، باید بر روی شخصیت و داستان کتاب تمرکز کنید. غرق شدن در دنیای ادبیات و به شما این امکان را می‌دهد که خودتان را از زندگی روزمره دور کنید و ذهن و بدن خود را ریلکس و راحت کنید. گم شدن در کتاب می‌تواند یک درمان کامل برای استرس باشد. (سایر )
بر کسی پوشیده نیست. گاهی اوقات سخت است که ذهن شلوغ شما (که به سرعت در حال دویدن است و نگران چیزهای مختلف است) به خواب رود. مطالعه، حتی اگر فقط ده دقیقه باشد، می‌تواند به شما کمک کند عوامل حاشیه‌ای را از ذهنتان بیرون کنید.
بهتر است وقتی می‌خواهید بخوابید، نور کتاب خواندنتان کمتر باشد.
آدم‌های خوره کتاب می‌توانند به این مسئله اعتراف کنند. هیچ‌چیزی به اندازه گرفتن کتاب در دست احساس خواب آلودگی نمی‌آورد! که آرامش‌بخش بوده و خصوصاً زمانی که خسته‌اید یا استرس زیاد دارید باعث خواب میشود.
کتاب خواندن کیفیت کلی خواب را نیز بهبود می‌بخشد. از آنجایی‌که مطالعه آرام‌بخش است و از میزان استرس و تنش می‌کاهد، شما را به خواب عمیق و آرامی فرو خواهد برد.
تحصیل ارزان نیست. کلاس‌ها، سمینارها و نرم‌افزارهای آموزشی تنها چند روش پولی هستند که شما می‌توانید برای داشته باشید. با این حال خواندن کتاب‌های کتابخانه رایگان است! اگر موضوعی را پیدا کنید که مایل به یادگیری بیشتر در مورد آن هستید، کتاب‌های زیادی برای برای آن نوشته شده است.
کتاب خوانی یکی از روش‌های است. مطالعه نیاز دارد که از ماهیچه حافظه خود استفاده کنید و آن را به یک ماهیچه پرقدرت تبدیل کنید. ورزش کردن مغز شما به طور ذهنی می‌تواند منجر به کاهش سرعت زوال حافظه شود.
شما می‌توانید مهارت‌های مختلفی هم یاد بگیرید تا حافظه‌تان را قوی‌تر کنید و کتاب‌های بیشتری هم بخوانید. مثلاً حتما می دانید درست است؟ با یادگیری مهارت تندخوانی اتفاقا کتاب های بیشتر هم می‌خوانید!
خواندن نیاز به این دارد که با احساسات شخصیت‌ها همدردی کنیم. وقتی شما با شخصیت‌های کتاب همذات پنداریم یکنید، ناخودآگاه «حس » شما بیشتر میشود. مطالعات نشان داده‌اند که خواندن کتاب‌های تخیلی به خوانندگان کمک می‌کند درک کنند که مردم بیشتر به چه چیزهایی فکر می‌کنند و به چه چیزهایی نیاز دارند.
فرض کنید در حال خواندن یک رمان پلیسی هستید. معمایی برای مطرح میشود تا آن را حل کنید؛ به این ترتیب مهارت‌های تحلیلی و تجزیه‌ای شما توسعه می‌یابند. خواندن یک کتاب اسرارآمیز و تلاش برای حل آن راز، بسیار هیجان‌انگیز و جذاب است. حتی اگر خودتان معما را حل نکنید با این حال تفکر تحلیلی و انتقادی‌تان را به بهترین شکل به کار گرفته‌اید.
در دنیای امروز، توجه ما اغلب به یک میلیون جهت مختلف جلب میشود! یکی از ، کتاب خواندن است. زمانی که مطالعه می‌کنید روی یک چیز تمرکز دارید. با انجام این کار، شما به بدن خود آموزش می‌دهید تا از ایجاد مزاحمت اجتناب کنید. این توانایی می‌تواند به هنگام انجام وظایف دیگری که نیاز به تمرکز دارند، کمک کند. این هم یکی از بهترین
خواندن بسیار ارزان‌تر از رفتن به سینما یا بسیاری دیگر از انواع تفریحات است. در حقیقت خواندن در کتابخانه رایگان است! کتابخانه دائماً در حال آپدیت شدن است و هر روز کتاب‌های بیشتری چاپ میشود. بنابراین هرگز خیال نکنید که روزی به نقطه پایان خواندن می‌رسید. کتاب‌ها می‌توانند شما را به دنیاهای متفاوتی هدایت کنند
یکی دیگر از فواید کتاب خوانی هرچه بیشتر در معرض خواندن باشید، کلمات بیشتری یاد می‌گیرید و ببیشتر از استفاده می‌کنی. افزایش دایره واژگان به شدت بر شما تأثیر مثبت می‌گذارد. بنابراین می‌تواند به بهبود عملکرد شغلی و منجر شود. قرار گرفتن در معرض آثار عالی می‌تواند تأثیر زیادی بر روی شما داشته باشد.
همچنین با گسترش دایره واژگان بهتر می‌توانید احساسات و تفکرات‌تان را بروز دهید. افرادی که به خوبی با انواع واژه‌های توصیفی از زبان استفاده می‌کنند همواره مورد تحسین بقیه قرار می‌گیرند. این یک واقعیت است که توانایی روی سایرین تأثیر می‌گذارد و راه را برای ترفیع، پیشرفت، نقش‌های رهبری و دولتی هموار می‌کند. مطالعات همچنین نشان داده است که دامنه واژگان غنی، زوال عقل و آلزایمر را به تأخیر می‌اندازد. بنابراین هرچه دامنه واژگان شما گسترده‌تر باشد، احتمال سلامت روانی در سنین پیری بالاتر متاریخ انتشار 22 آبان 1400
زمان مطالعه: 11 دقیقه
و اثرات شگفت انگیز آن بر روی زندگی فردی و اجتماعی انسان، قابل انکار نیست؛ ایجاد فرهنگ کتاب‌خوانی همیشه دغدغه‌ای مهم و چالش‌برانگیز در جامعة ما بوده است، عوامل متعددی همچون گسترش فناوری و استفاده از فضای مجازی یا مشکلات اقتصادی و گران شدن کاغذ باعث عدم پیشرفت کشور در این زمینه بوده‌اند، در این راستا توجه به نکات مثبت، آثار و و هدف‌گذاری فرهنگی در زمینة گسترش ارزش آنها در جامعه می‌تواند مؤثر واقع شود، در این مطلب به گوشه‌ای از این آثار مهم اشاره خواهد نمود.
در این مقاله خواهید خواند:
آثار کتاب‌خوانی در توسعه فردی
تکامل و رشد انسان در طول زندگی به‌وسیله رویارویی او با چالش‌ها، مسائل و تجربیات گوناگون به وقوع می پیوندد؛ مطالعه کتاب می‌تواند تجربیات و روش برخورد صحیح با چالش‌های زندگی را بدون هزینه و به‌راحتی در اختیار ما قرار دهد. اثر بر روی روان انسان مساله‌ای غیر‌قابل انکار است؛ در ادامه به بررسی برخی از در توسعة فردی می‌پردازیم.
افزایش تمرکز به‌وسیله کتاب‌خوانی
بر اساس نتایج پژوهش‌ها و بررسی‌های صورت‌گرفته درباره فواید کتاب خوانی توسط اندیشمندان، می‌توان گفت که افراد کتاب‌خوان در مقایسه با دیگر افراد از تمرکز و دقت بیشتری در کارها برخوردار هستند. علاقه‌مندان به کتاب خوب می‌دانند که در هنگام مطالعه، نمی‌توان به‌صورت هم‌زمان به کار دیگری پرداخت، لذا این مسئله و تمرین در درازمدت باعث میشود که فرد کتاب‌خوان از قدرت تمرکز و دقت بالاتری در مقایسه با سایرین برخوردار باشد.
افزایش قدرت نوشتن
یکی دیگر از این است که، فرد کتاب‌خوان به‌واسطه مطالعه متون ساختارمند و ، به‌مرور با نحوة نوشتن صحیح آشنا شده و خود نیز در امر نویسندگی توانمند‌تر میشود. فردی که قصد نوشتن در خصوص موضوعی را دارد اگر به میزان کافی در مورد آن مطالعه داشته باشد، حتماً مطلب نهایی او از ارزش و کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود. مطالعة کتاب، آثار فوق‌العاده‌ای بر روی خواننده داشته و یکی از نتایج ارزشمند آن، تبدیل‌شدن افراد کتاب‌خوان به یک نویسندة خوب خواهد بود.
پرسشگر و نقاد نمودن ذهن خواننده
فردی که از طریق مطالعه با دیدگاه‌ها و جوانب مختلف یک موضوع آشنا میشود، به‌مرور از قدرت تجزیه، تحلیل و پرسشگری بهره‌مند خواهد شد و در صورت استمرار این مطالعات، خود نیز می‌تواند صاحب‌نظر شود؛ چنین فردی در مواجه با اطلاعات جدید نه به‌راحتی آن را رد نموده و نه می‌پذیرد، این ویژگی باعث میشود که فرد اهل مطالعه در تصمیمات و انتخاب‌های خود بهتر عمل کند.
خواندن کتاب یک سرگرمی کم‌هزینه و مفید
کتاب‌های داستانی و افسانه‌ای برای خوانندگان خود یک تفریح مهیج و مفید هستند که فرد خواننده می‌تواند آن را در هرجایی با خود همراه داشته باشد و ضمناً این تفریح سالم در مقایسه با سایر تفریحات هم کم‌هزینه‌تر بوده و هم امکانات و شرایط کمتری را نیاز دارند. نکتة قابل‌توجه در این تفریح ارزشمند این است که علاوه بر سرگرمی، باعث میشود که فرد کتاب‌خوان اطلاعات ارزشمندی را بیاموزد. بسیاری از افراد در حین مطالعه باشخصیت‌های داستان همزادپنداری می‌کنند و این مسئله باعث میشود که قدرت تصویرسازی آنها نیز تقویت شود.
کسب تجربه و عبرت گرفتن از سرگذشت دیگران
بسیاری از افراد برای موفقیت در زندگی باید چالش‌ها و رخدادهای بسیاری را تجربه نموده و از آنها درس بگیرند اما افراد کتاب‌خوان با مطالعه سرنوشت گذشتگان می‌توانند به‌راحتی کسب تجربه نموده و از آموخته‌های آنها در زندگی خود استفاده نمایند. مطالعه تاریخ و زندگینامه حامل پیام‌ها، آموزه‌ها و درس‌های بسیاری برای خوانندگان این نوع کتاب‌ها است.
مزیت کتاب در مقایسه با فیلم
در هنگام فیلم دیدن بیننده به طور مداوم با لحظه‌های مختلف روبرو میشود که در قالب تصاویر و پیام به او منتقل می‌شوند و در نتیجه بیشتر از آنکه به تفکر و تعمق در پیام‌های دریافتی خود بپردازد صرفاً به دریافت آنها مشغول است اما کتاب این فرصت را به‌خوبی در اختیار مخاطب خود قرار می‌دهد تا با تفکر در خصوص مطالب دریافتی بهره بسیاری از آن ببرد. در زمان مطالعه کتاب، این شما هستید که داستان در حال خواندن را کارگردانی می‌کنید اما هنگام تماشای فیلم، شما صرفاً دریافت‌کنندة نتیجه کارگردانی دیگران هستید.
افزایش اعتمادبه‌نفس و حضور مؤثرتر در جامعه به کمک کتاب
افراد کتاب‌خوان به علت کسب اطلاعات و آموزه‌های هدفمند، مطالب جدید بسیاری را یاد می‌گیرند که می‌توانند در هنگام گفتگو و حضور اجتماعی خود از آنها استفاده کنند و اصطلاحاً حرفی برای گفتن داشته باشند؛ امروزه گسترش شبکه‌های اجتماعی باعث شده است، تا افراد فرصت مطالعه کمتری داشته باشند.
آثار کتاب‌خوانی در توسعه اجتماعی
بین پیشرفت فرهنگ، اقتصاد، سیاست و هرآنچه یک جامعة با آن روبرو است با سطح مطالعه و علاقه‌مندی افراد آن به کتاب، رابطه‌ای مستقیم وجود دارد؛ بسیاری از جوامع فرهیخته و توسعه‌یافته، به دلیل افزایش سطح مطالعات افراد جامعه، موفقیت‌های بی‌شماری را کسب نموده‌اند، در ادامه به برخی از نتایج کتاب‌خوانی در توسعه اجتماعی می‌پردازیم:
افزایش سطح آگاهی اجتماعی
برای ساختن یک جامعه پیشرفته، افراد آن باید از قدرت تصمیم‌گیری بالایی برخوردار باشند و در هنگام رخدادهای مختلف واکنش‌هایی صحیحی از طرف آنها بروز نماید، این آرامش و قدرت تصمیم‌گیری جز با افزایش سطح کتاب‌خوانی در میان افراد جامعه، محقق نخواهد شد؛ به طور خلاصه پیشرفت را فقط از جامعة آگاه می‌توان انتظار داشت.
کسب قدرت از طریق علم
آنچه یک جامعه را قدرت می‌بخشد علم است و در آموزه‌های دینی ما نیز این مسئله به‌خوبی عنوان شده، که علم سلطان است. جامعه‌ای که برای یادگیری ارزش قائل بوده و افراد آن به طور مداوم در پی کسب علم باشند، یک جامعة قدرتمند و اثرگذار در جهان خواهد بود.
کسب موفقیت به‌صورت جمعی
آنچه از نتایج تحقیقات جامعه شناسان به دست می‌آید، موفق‌تر بودن افراد کتاب‌خوان در مقایسه با دیگران است. معمولاً افراد کتاب‌خوان ارزش بیشتری برای زمان خود قائل هستند و درنتیجه اتلاف عمر کمتری دارند، جامعه‌ای که اکثریت آن اهل کتاب هستند، در رسیدن به اهداف خود، هدر رفت زمان و هزینة کمتری دارد و لذا سریع‌تر به موفقیت‌های جمعی خواهد رسید.
7 نکته مهم جهت افزایش تمرکز در مطالعه که سرعت و دقت شما را نیز بیشتر می‌کند
برای اینکه بخواهید از حداکثر فواید کتاب خوانی بهره مند شوید باید تمرین هایی برای افزایش تمرکز خود انجام دهید
باید بدانید که این عدم تمرکز برای حرفه‌ای ترین خوانندگان در هنگام مطالعه‌ی یک کتاب هم رخ می‌دهد. به همین دلیل ما سعی داریم این اتفاق را به حداقل ممکن برسانیم. با رعایت این چند نکته هنگام شروع یک کتاب می‌توانید از حواس‌پرتی‌های احتمالی جلوگیری کرده و با تمرکز بیشتری مطالعه کنید:
از طرفی اگر در مکانی عمومی هستید که سروصدا و حضور افراد موجب حواس‌پرتی شماست، نکته‌ی 3 را از دست ندهید.
واقعیت این است که ماهیت آن کتاب هرگز تغییر نخواهد کرد؛ پس این شما هستید که باید جور دیگری به خواندن و مطالعه نگاه کنید.
اگر بتوانیم تصورات غلط و منفی را از خود دور و تصورات مثبت را جایگزین کنیم، می‌توانیم علاقه به مطالعه و یادگیری را در خود ایجاد کنیم؛ و این فرآیند موجب و بهره مندی از فواید کتاب خوانی میشود.
تشویق کودک به کتاب‌خوانی ؟ چطور کودک کتاب‌خوان داشته باشیم؟
فواید کتاب خوانی برای کودکان نیز بسیار چشم گیر است، از اولین قدم ها برای ترغیب و این است که پدر و مادر نیز، اهل مطالعه باشند؛ زمانی که کودکان والدین خود را در حال خواندن کتاب مشاهده می‌نمایند، بیشترین تأثیر را پذیرفته و این امر موجب ارتقا فرهنگ کتاب‌خوانی میشود.به‌خاطر داشته باشید که کودکان در هر سنی که باشند، خصوصاً در سال‌های ابتدایی زندگی، رفتارهای ما را تکرار و تقلید می‌کنند.
والدین می‌بایست از سنین 5/1 تا 2 سالگی کودک را به کتاب‌خوانی تشویق و جذب نمایند، زمانی که کتابی را در مقابل کودک در این سنین قرار می‌دهیم، بدون هدف کتاب را ورق می‌زند و این حرکت به معنای آغاز تمرین برای کتاب‌خوانی است.
اکنون با در نظر گرفتن رده‌های سنی مختلف و تقسیم بندی آن، ، ارائه خواهیم نمود:
ترفندهای تشویق کودک به کتاب‌خوانی (گروه سنی صفر تا چهار سال)
کودک در سال اول زندگی و سن زیر یک سال، به تصاویر بیش از کلمات، اشتیاق نشان می‌دهد؛ تصاویر رنگی به شدت کودک را جذب نموده و می‌تواند دقایقی او را خیره نماید.در این سن، کتاب برای کودک همانند اسباب بازی تلقی میشود، پس به او اجازه دهید تا با کتاب‌هایش بازی کند؛ کتاب‌هایی که برای این سن طراحی شده‌اند، غالباً از جنس پارچه هستند.
در سنین بالای یک سال، کودک نسبت به کلمات و اشعار تمایل بیشتری از خود نشان می‌دهد، شما باید دریابید که او به چه چیزهایی علاقه‌مند است؟ کتاب‌هایی که شامل تصاویر حیوانات و شعرهای کوتاه هستند، بیشتر مورد توجه کودکان در این سن قرار می‌گیرند.
در این سن، کودک به خوبی با آشنا شده و آن را می‌شناسد اما درک کاملی از داستان‌های کتاب ندارد، شما باید او را با فضای جذاب و رنگی داستان‌های کودکانه آشنا و مأنوس کنید، اثرگذاری تصاویر رنگارنگ و جذاب کتاب بسیار زیاد بوده و برای به شما کمک خواهد کرد.اکنون کودک علاوه بر اشتیاق به کشف داستان، تمایل دارد صفحات کتابش را خط‌خطی کند، با تهیه یک دفتر به او کمک کنید تا در آن نقاشی بکشد؛ کودکان در این سن علاقه زیادی به شنیدن داستان‌های آهنگین و اشعار دارند، شما می‌توانید همراه با خواندن کتاب، به اجرای نمایش برای او بپردازید.
ترفندهای تشویق کودک به کتاب‌خوانی(گروه سنی چهار تا ده سال)
اکنون درسنی است که بر روی تصاویر و صفحات کتاب تأمل کرده و آنها را به دقت بررسی می‌کند تا ارتباط توضیحات شما را با تصویرها را دریابد؛ ممکن است برخی از اعداد، حروف الفبا و کلمه‌ها را در متن شناسایی کند.در این سن او از شما درخواست می‌کند تا کتابی را که دوست دارد، بارها برایش بخوانید و این مسئله ممکن است شما را کلافه کند اما باید بدانید که کودکان از تکرار داستان مورد علاقه‌شان، لذت می‌برند.قاعدتاً در این بازه سنی با سلیقه و علاقه‌مندی فرزندتان آشنا شده‌اید، به‌عنوان‌مثال؛ اگر فرزند شما به حیوانات علاقه نشان می‌دهد به سراغ داستان‌هایی بروید که شخصیت‌های حیوانی داشته و در باغ وحش یا جنگل روایت میشود. همچنین کودکان در این سن و سال عاشق داستان‌های طنز و اعجاب آورند.
حال کودک به سنی رسیده است که خودش با سواد شده و توانایی خواندن کتاب را به دست آورده است؛ او متن کتاب را به آرامی و با تأمل بسیار روخوانی می‌کند.اجازه دهید با آرامش به خواندن کتاب ادامه دهد و احتمالاً پرسش‌های زیادی در ذهن او پدیدار خواهند شد؛ شما وظیفه دارید تاحدی‌که ممکن است به پرسش‌های او پیرامون داستان، شخصیت‌ها و حواشی آن، پاسخ دهید.خرید برای فرزندتان به او این امکان را می‌دهد تا سطح اطلاعات خود را بالا برده و به یک کتاب‌خوان حرفه‌ای تبدیل گردد.
اکنون وقت آن فرا رسیده است که در حین مطالعه کتاب و خواندن یک داستان، خلاقیت کودک را تقویت نمایید. به‌عنوان‌مثال؛ پیش از خواندن ادامه داستان، تصویر صفحه بعد را به فرزند خود نشان داده و از او بخواهید باقی داستان را حدس بزند یا با نخواندن کلمات پایانی هر خط یا هر پاراگراف به او بگویید جمله را کامل کند. در مورد برخی از مفاهیم سؤال بپرسید تا کودک در حین خواندن قصه با شما همراه شود.
بررسی وضعیت کتاب‌خوانی کودکان در کشور
متأسفانه در سال‌های اخیر، دلایل بسیاری سبب شده است تا حوزه کتاب کودک با کاهش تدریجی عناوین و شمارگان مواجه شود، که اصلا اتفاق خوبی برای کودکان کشور محسوب نمیشود زیرا از فواید کتاب خوانی هیچ بهره‌ای نمیبرند، برخی از این عوامل عبارت‌اند از:
جهت رفع موانع فوق اولاً توجه ویژة مسئولین امر به مدیریت صحیح صنعت چاپ و ملزومات آن از اولویت بالایی برخوردار است و سپس خانواده‌ها باید با برنامه‌ریزی دقیق تلاش نمایند، ضمن ایجاد انگیزه و علاقة لازم در فرزندان خود، باعث شوند که بازی و فعالیت مجازی نتواند جایگزین زمان مطالعه برای آنها شود. نهایتاً نقش ویژة آموزش‌وپرورش در تربیت نسلی کتاب‌خوان با برنامه‌ریزی صحیح آموزشی و تلاش معلمان می‌تواند مؤثر واقع شود.
بر اساس آنچه که در مورد گفته شد، کتاب و کتاب‌خوانی نه‌تنها بر روی همه افراد جامعه، اثرات روحی و روانی بسیاری دارد، بلکه می‌تواند منجر به پیشرفت‌های قابل‌توجهی در سطح اجتماع شود.مؤسسه انتشارات متخصصان تلاش می‌کند با فرآیند ، گامی هرچند کوچک در راستای آگاهی بخشی و افزایش انگیزه مخاطبین خود نسبت به کتاب جامعه ایفا کند.
درصورتی‌که دست نوشته‌هایی چاپ نشده دارید، و یا قصد دارید می‌توانید با ما در تماس باشید، انتشارات متخصصان به عنوان یک امکان اراده تمامی خدمات مربوط به چاپ و نشر کتاب کودک را دارد. و برای دانلود کتاب کلیک کنید.