به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری علم و فناوری آنا، هادی طحان‌نظیف عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان در دوره دانش‌افزایی و توانمندسازی اساتید بسیجی جهادگر تبیین که در مشهد مقدس درحال برگزاری است به پیاده‌روی زائران اربعین حسینی که در مسیر نجف تا کربلا در حال برگزاری است، اشاره کرد و گفت: هر سال شاهد پرشورتر شدن این حرکت عظیم جهانی با مشارکت مردم و گروه‌های مردمی هستیم. پیاده‌روی اربعین و موفقیت‌های آن یکی از الگو‌های موفق مشارکت مردمی است.
وی با یادآوری اینکه رهبر معظم انقلاب بر اهمیت مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف تاکید دارند، اظهار کرد: پیاده‌روی اربعین نمونه‌ای موفق از همکاری و همبستگی مردمی است که می‌تواند امید‌های زیادی برای حل مشکلات کشور ایجاد کند.
انتقاد از سکوت مدعیان حقوق بشر درباره فجایع غزه
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه با گرامیداشت یاد و خاطره شهید اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس که توسط رژیم صهیونیستی به شهادت رسید، عنوان کرد: ان‌شاءالله نیرو‌های مسلح با تدبیر و آمادگی لازم پاسخ مناسبی به این جنایت دشمنان خواهند داد و ما به تدبیر آنها اطمینان داریم.
وی در خصوص جنایاتی هم که رژیم صهیونیستی در غزه انجام می‌دهد، گفت: این روز‌ها وقایع غزه را می‌بینیم، اما مدعیان حقوق بشر در قبال استاندارد‌های دوگانه سکوت می‌کنند. این روز‌ها شاهد افول انسانیت هستیم و بسیاری از اصول، موازین و کنوانسیون‌های بین‌المللی به راحتی زیر پا گذاشته می‌شود، اما متاسفانه برخی از دولت‌ها و مجامع بین‌المللی در قبال این جنایت‌ها سکوت کرده و حتی تعدادی از آنها نیز حامی این رژیم جنایتکار شده‌اند که دردآور است.
طحان‌نظیف ابراز امیدواری کرد: ان‌شاءالله رژیم‌صهیونیستی نابود و جبهه مقاومت و آزادگان جهان پیروز خواهند شد.
اساتید نقش مهمی در حل مسائل کشور دارند
این استاد دانشگاه در ادامه به نقش اساتید و نخبگان در امیدآفرینی و جهاد تبیین در جامعه اشاره کرد و گفت: اساتید و خصوصا اساتید بسیجی می‌توانند نقش مهم و اثرگذاری در حل مسائل و مشکلات کشور داشته باشند و در مسئله‌شناسی و در حل مسائل نظام باید مسئولانه ورود کنند.
طحان‌نظیف خاطرنشان کرد: امروز جامعه دانشجویی به دنبال مأمن و ملجأیی است که حرف‌های او را بشنود و بفهمد. اگر این رسالت را اساتید بزرگوار برعهده نگیرند دیگران میدان‌دار خواهند شد و مجموعه‌های نخبگانی مانند بسیج اساتید نباید بگذارند برخی شعار‌های انقلاب را مصادره به مطلوب کنند.
وی افزود: برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در شرایط فقدان رئیس جمهور به صورت متین و آبرومند، یک افتخار برای نظام مردم‌سالاری دینی و یک دستاورد برای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که باید به آن پرداخته شود.
وظایف شورای نگهبان چیست؟
سخنگوی شورای نگهبان در بخش بعدی صحبت‌هایش به ماموریت‌ها و وظایف شورای نگهبان پرداخت و در این رابطه اظهار داشت: تطبیق مصوبات مجلس شورای اسلامی با موازین شرع و اصول قانون اساسی، نظارت بر انتخابات‌های ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و همه‌پرسی، تفسیر اصول قانون اساسی و پاسخ به استعلامات فقهی دیوان عدالت اداری مهمترین وظایف و مأموریت‌های شورای نگهبان هستند.
وی، اما ابراز تاسف کرد که شورای نگهبان بیشتر با موضوع نظارت بر انتخابات در جامعه شناخته می‌شود و گفت: انتخابات به طور معمول هر دو سال یک بار در کشور برگزار می‌شود، اما ما به‌طور مداوم و روزانه در حال بررسی مصوبات مجلس شورای اسلامی هستیم؛ ما پا به پای مجلس، مصوبات را بررسی می‌کنیم، اساسنامه‌های مصوب دولت را بررسی می‌کنیم و به استعلامات فقهی دیوان عدالت اداری نیز پاسخ می‌دهیم.
طحان‌نظیف خاطرنشان کرد: شناخته شدن این شورا تنها به وظیفه نظارت بر انتخابات، به مانند این است که یک وزارتخانه تنها با یک اداره‌کل‌اش شناخته شود لذا طبیعی است که همه حوزه‌های فعالیتش را پوشش ندهد.
شورای نگهبان پاسدار حقوق مردم است
این عضو حقوقدان شورای نگهبان همچنین بیان داشت: این شورا برخوردار از دو بازوی مشورتی است. هیچ مصوبه‌ای در صحن شورای نگهبان مورد بررسی قرار نمی‌گیرد، مگر اینکه پیش از آن در مجمع مشورتی حقوقی شورای نگهبان (پژوهشکده شورای نگهبان) که در تهران است و در مجمع فقهی شورای نگهبان که در قم است، مورد بررسی قرار گرفته باشد.
وی با بیان اینکه مصوبات به طور دقیق و مفصل توسط مجامع مشورتی مورد بررسی قرار می‌گیرد و از کارشناسان، مسئولان و ذی‌نفعان نظرشان دریافت می‌شود، گفت: البته شورای نگهبان به بحث‌های کارشناسی مجلس ورود پیدا نمی‌کند چرا که در صلاحیت مجلس است و شورای نگهبان تنها به بررسی و تطبیق مصوبات با اصول قانون اساسی و موازین شرعی می‌پردازد.
طحان‌نظیف شورای نگهبان را پاسدار حقوق مردم نیز معرفی و تاکید کرد: این نهاد پاسدار حقوق مردم است، چون شرع و قانون اساسی پاسدار حقوق مردم هستند.
وی در همین رابطه با ذکر مثال‌هایی، به مصوبه «تامین درآمد پایدار برای شهرداری‌ها و دهیاری‌ها» که چند سال بین مجلس و شورای نگهبان در رفت و آمد بود، اشاره کرد و گفت: مهمترین ایراد شورا به این مصوبه این بود که شهرداری‌ها و دهیاری‌ها نباید اجازه یابند هرگاه با کمبود بودجه و اعتبار مواجه شدند، دست در جیب مردم کنند.
سخنگوی شورای نگهبان به مصوبه «تشدید مجازات اسیدپاشی» هم اشاره و عنوان کرد: یکی از نکات شورای نگهبان نسبت به این مصوبه این بود که اگر فردی اقدام به اسیدپاشی کرد و فرد مقابل آسیب مادی ندید، اما دچار ترس و آسیب روحی شد وضعیت آن چه می‌شود.
بار مالی طرح‌ها باید تامین شده باشد
طحان نظیف در ادامه به ایرادات مطرح شده در مورد بار مالی طرح‌ها اشاره کرد و گفت: شورای نگهبان به عنوان پاسدار قانون اساسی و حقوق مردم، باید اطمینان حاصل کند که طرح‌ها از نظر مالی به درستی برنامه‌ریزی شده است.
وی افزود: در مواردی که نیاز به تأمین منابع مالی است، شورای نگهبان بر این نکته تاکید می‌کند که ابتدا باید منابع مورد نیاز تامین شود تا مردم دچار سردرگمی نشوند.
برگزاری دوره‌های شبیه‌سازی شورای نگهبان
این عضو حقوقدان شورای نگهبان همچنین به اقداماتی که در سال‌های گذشته برای آشنایی با نهاد شورای نگهبان انجام شده است، اشاره کرد و گفت: یکی از این اقدامات برگزاری دوره‌های شبیه‌سازی شورای نگهبان برای دانشجویان و طلاب است.
وی خاطرنشان کرد: این دوره‌ها به درک بهتر و عمیق‌تر از وظایف و مسئولیت‌های شورای نگهبان کمک می‌کند و موجب می‌شود تا دانشجویان و طلاب با عملکرد شورای نگهبان به صورت دقیق‌تری آشنا شوند.
طحان نظیف این نکته را هم گفت: گاهی اوقات دانشجویانی که در این دوره‌ها شرکت می‌کنند نسبت به ما سخت‌گیری‌های بیشتری در بررسی مصوبات دارند.
تاکید بر ترویج قانون‌اساسی خوانی
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه با بیان اینکه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دارای فصول و اصول متعددی است که در آن به حقوق ملت و وظایف نهاد‌های مختلف پرداخته شده است، عنوان کرد: نیاز است مراجعه به قانون اساسی در کشور افزایش یابد و مردم به خصوص جوانان و دانشجویان این قانون را که سند میثاق ملی کشور است را مورد مطالعه قرار بدهند.
وی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را یک قانون اساسی مترقی دانست و در همین رابطه گفت: یکی از ویژگی‌های بارز قانون اساسی، امکان مراجعه و شکایت شهروندان به دیوان عدالت اداری است. هر شهروندی می‌تواند نسبت به مصوبات از سطح یک شهر گرفته تا مصوبات هیات دولت را خلاف شرع و قانون بداند که این ادعا‌ها در دیوان عدالت اداری و جمع فقهای شورای نگهبان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
طحان‌نظیف گفت: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر مبنای آرمان‌هایی بنا شده که آرزوی دیرینه و تاریخی ملت ایران و خواست فطری تمام انسان‌های آزاده عالم است.
ساماندهی ثبت‌نام‌ها چگونه انجام گرفت؟
بخش پایانی این نشست پرسش و پاسخ با اساتید بسیجی بود. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی در رابطه با بررسی صلاحیت‌ها گفت: شرایط داوطلبی انتخابات ریاست‌جمهوری با انتخابات‌های دیگر همچون انتخابات مجلس شورای اسلامی متفاوت است.
وی افزود: شرایط و موانع داوطلبی انتخابات مجلس شورای اسلامی در مواد ۳۱ تا ۳۳ قانون انتخابات این مجلس آمده است. شرایط داوطلبی انتخابات ریاست‌جمهوری نیز در اصل ۱۱۵ قانون اساسی آمده که عبارت است از ایرانی الاصل، تابع ایران، از میان رجال سیاسی و مذهبی، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور بودن.
طحان‌نظیف گفت: سیاست‌های کلی انتخابات در سال ۱۳۹۵ از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد. در یکی از بند‌های آن سیاست‌ها آمده بود که معیار‌ها و ملاک‌های رجل سیاسی و مذهبی و مدیر و مدبر بودن مشخص شود.
سخنگوی شورای نگهبان عنوان کرد: بر این اساس شورای نگهبان در سال ۱۳۹۶ مصوبه‌ای در این خصوص داشت. در انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری، دولت وقت این مصوبه را به دلایلی اجرا نکرد، اما چون اعلام شده بود که شورای نگهبان این مصوبه را مبنای عمل خودش در بررسی صلاحیت‌ها قرار خواهد بود، تعداد ثبت‌نامی‌ها کاهش یافت و ساماندهی در این خصوص صورت گرفت.
وی در همین رابطه گفت: در گذشته در جریان ثبت‌نام‌ها شاهد اتفاقاتی بودیم که گاهی در شان ملت ایران نبود؛ لذا با مصوبه شورای نگهبان تعداد ثبت‌نامی‌ها که در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری بیش از یک هزار و ۶۰۰ نفر بود به کمتر از ۶۰۰ نفر در سال ۱۴۰۰ کاهش یافت.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان ادامه داد: در انتخابات این دوره از همان ابتدا به وزارت کشور تاکید شد که این مصوبه اجرایی شود و مبنای عمل قرار گرفت. ۸۰ نفر که برخوردار از شرایط اولیه و شکلی بودند، ثبت‌نام کردند.
سخنگوی شورای نگهبان با اعلام اینکه پرونده تمامی ۸۰ نفر به صورت جداگانه در صحن شورا بررسی شد، اظهار کرد: سوابق و استعلام‌های هرکدام از داوطلبان در جلسه مطرح شد. هر کدام از اعضا نظراتشان را بیان کردند و در نهایت رای‌گیری به صورت مخفی انجام شد.
وی این نکته را هم عنوان کرد: تمام آن ۶ نفری که صلاحیتشان تایید شد، برخوردار از حداقل هفت رای اعضای شورای نگهبان بودند.
بر اساس قانون عمل می‌کنیم
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوال دیگری اظهار کرد: شورای نگهبان بر اساس قانون به بررسی صلاحیت‌ها می‌پردازد و هیچگاه مصلحت‌اندیشی نمی‌کند. بالاترین مصلحت عمل به قانون است.
وی افزود: اگر فردی تایید شده برخوردار از شرایط قانونی بوده است. اینکه یک نفر در یک دوره صلاحیتش احراز شده و در دوره‌ای دیگر صلاحیتش احراز نشده و حتی بالعکس نیز دلیل قانونی دارد.
طحان‌نظیف گفت: شورای نگهبان یک نهاد مستقل و بی‌طرف است و در بررسی صلاحیت‌ها، گرایش‌های سیاسی، جناحی و گروهی افراد را مدنظر قرار نمی‌دهد. شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها نیز نگاهی به مواضع سیاسی احزاب و گروه‌ها ندارد. ملاک برای ما قانون است و شورای نگهبان یار کمکی هیچ کس نیست.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص مراحل متعدد بررسی صلاحیت‌ها در انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: صلاحیت‌های داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی در سه مرحله توسط هیات‌های اجرایی، هیات‌های نظارت و شورای نگهبان بررسی می‌شود. قانون‌گذار این سه مرحله را پیش‌بینی کرده تا حقوق مردم و داوطلبان به دقت رعایت شود.
شورای نگهبان پیشگام در شفافیت است
سوال یکی دیگر از حضار درباره اعلام عمومی نظرات شورای نگهبان بود که سخنگوی شورای نگهبان جواب داد: این نهاد دارای سامانه جامع نظرات شورای نگهبان است که مشروح مذاکرات شورا تا آن جایی که پیاده‌سازی شده، گزارش‌های استدلالی که مورد استفاده بسیار برای جامعه علمی کشور و نمایندگان مجلس است، نظرات شورا درباره مصوبات و حتی نامه‌های استمهال از ابتدای تشکیل شورا تاکنون در این سامانه آمده است؛ بنابراین شورای نگهبان در موضوع شفافیت پیشگام بوده و بدون هیچ الزام قانونی این کار را انجام داده است.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان البته در خصوص انتخابات عنوان کرد: درباره انتشار دلایل رد صلاحیت نیازمند مجوز قانونی هستیم. اگرچه در این باره شاید بیش از همه شورای نگهبان آسیب می‌بیند، چون بعضا افراد ادعا‌هایی علیه شورا مطرح می‌کنند که خلاف واقع است. در نهایت در اصلاحیه جدید قانون انتخابات آمد که اگر چنانچه افرادی ادعا‌هایی خلاف واقع نسبت به شورای نگهبان مطرح شد، شورا می‌تواند به دفاع از خود بپردازد.
با تخلفات انتخاباتی برخورد شد
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوال دیگری گفت: در هر جایی‌که اثبات بشود، تخلفی صورت‌گرفته است، بدون هیچ‌گونه ملاحظه، تعارف و مجامله‌ای با آن برخورد کرده‌ایم. سابقه شورای نگهبان این موضوع را نشان داده است.
وی عنوان کرد: در انتخابات اخیر با بررسی‌های مفصلی که داشتیم ثابت شد که در شهر باشت تخلفاتی رخ داده است؛ لذا تعداد زیادی از آراء و صندوق‌هایی که در آنها تخلف صورت گرفته بود، ابطال شد، اما در نتیجه نهایی تغییر به وجود نیامد.
طحان‌نظیف افزود: بعد از احراز تخلف‌ها، برخورد لازم صورت گرفت. قوه قضاییه نیز برای متخلفین پرونده‌هایی تشکیل داد و موضوع در حال رسیدگی است.