برنج و برنز هر دو آلیاژهای فلزی هستند؛ بدین معنی که از ترکیبی از دو یا چند فلز متفاوت تشکیل شدهاند. برنج از مس و روی تشکیل شده در حالی که فلزات سازنده برنز را مس و قلع تشکیل میدهند که گاهی اوقات آلومینیوم و فسفر نیز به آن اضافه میشوند. میزان متفاوت فلزهای موجود در آلیاژ موجب میشود که برنج یا برنز در رنگها و خواص متفاوت ساخته شوند.
اعتقاد بر این است که آلیاژ برنج از حدود 500 سال قبل از میلاد و بیشتر برای اهداف تزیینی و دکوراتیو استفاده میشده است. برنج مدتی بعد از برنز توسعه پیدا کرد. در مورد برنز برخی معتقدند که سابقه استفاده از آن به 3500 سال قبل از میلاد باز میگردد. امروزه هر دو فلز برنج و برنز برای اهداف متفاوتی از جمله لولهکشی، مهمات، اتصالدهندههای الکتریکی و انواع زنگ به کار برده میشوند. در ادامه این مطلب تفاوت آلیاژ برنج و برنز را بررسی کردهایم.
برنز چیست ؟
برنز یکی از آلیاژهای فلزی است که بخش اعظم آن را مس تشکیل میدهد، در حدود 12 تا 5/12 درصد قلع نیز در آن وجود دارد. برنز اغلب با افزودن فلزات دیگری مانند آلومینیوم، منگنز، نیکل و روی و حتی گاهی با غیر فلزات و یا شبه فلزاتی مانند آرسنیک و فسفر به مس و قلع تشکیل میشود. فلزاتی که در تهیه برنز به کار میروند، آلیاژهای برنز مختلفی تولید میکنند که ممکن است از مس تنها سختتر باشند یا ویژگیهای مفید دیگری از جمله استحکام و شکلپذیری داشته باشند. آلیاژ برنز از آلیاژ برنج گرانتر است که غالباً به علت فرایندی است که در هنگام تهیه برنز طی میشود. اگر چه قیمت آنلاین آهن آلات نمیتواند به تنهایی خوب یا بد بودن یک محصول را تعیین کند اما به هنگام خرید میتوانید این نکته را مد نظر قرار دهید.
استحکام و مقاومت به خوردگی بالا، قابلیت شکل پذیری و جوشکاری بالا از جمله خواص است. اگر شما به جایگاه سوم در چیزی رسیده باشید، قطعاً با برنز آشنایی دارید. این فلز برای معرفی کردن افراد در جایگاه سوم یا رتبه سوم از هر چیز به خوبی شناخته شده است و درست مانند طلا و نقره نمادی از پرستیژ است. چنین استفادهای از برنز باعث نوعی شهرت برای آن شده که در مورد فلزات دیگر به این شکل نیست. به عنوان مثال برنج فلز دیگری است که از نظر ویژگیها و کاربرد تا حد زیادی به برنز شباهت دارد، اما شهرت و محبوبیت زیادی ندارد.
برنج چیست ؟
همانطور که در بالا نیز اشاره شد، درصد ترکیباتی که به تشکیل آلیاژ برنج میانجامد، متفاوت هستند که موجب میشود آلیاژ برنج ساخته شده خواص گوناگونی پیدا کند؛ مثلاً اگر میزان زینک موجود در آلیاژ افزایش یابد، مقاومت و شکلپذیری فلز افزایش پیدا میکند. رنگ برنج نیز با توجه به میزان روی موجود در آن میتواند از قرمز تا زرد متغیر شود. آلیاژ برنج شبیه به برنز است و مس را در خود دارد، با این تفاوت که به جای قلع از زینک استفاده میکند. برنج هم میتواند حاوی برخی ترکیبات غیر فلز و شبه فلز از جمله آرسنیک، سرب، فسفر، آلومینیوم و … باشد. به دلیل شباهتی که بین برنج و برنز وجود دارد، برخی از هر دو آنها با عنوان آلیاژ مس یاد میکنند. برنج به دلیل نقطه ذوب پایین، قابلیت کارکرد هم با دستگاههای تراشکاری و هم به صورت دستی، ماندگاری بالا و رسانای گرما و برق بودن در تهیه انواع ظروف به طور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته است.
برنج و برنز چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
برنج و برنز هر دو از مس تشکیل شدهاند، در واقع عنصر پایه آنها مس است. به همین دلیل در کاربردهای زیادی میتوانند شبیه به هم عمل کنند. با این وجود، عناصر آلیاژی تشکیلدهنده آنها با یکدیگر فرق دارد. برنج حاوی روی است، در حالی که برنز قلع دارد. عناصر دیگر بدین منظور اضافه میشوند که آلیاژها خواص متفاوتی پیدا کنند و برای استفاده در کاربردهای متفاوتی مناسب شوند. با وجودی که با اضافه کردن این فلزات ترکیبهای متفاوتی حاصل میشوند، اما هم برنج و هم برنز تا حدی خواص خود را حفظ میکنند و به فلزی کاملاً متفاوت تبدیل نمیشوند. رنگ شاید بهترین راه برای تشخیص برنج و برنز از یکدیگر توجه به رنگ آنها باشد. برنج معمولاً سایهای مات و زردرنگ دارد که آن را برای استفاده در مبلمان و صندلیها مناسب میکند. برنز رنگی قهوهای و مایل به قرمز دارد که میتواند با برخی سلیقهها سازگارتر باشد.
خواص اگر میخواهید مطمئن شوید که فلز مورد نظرتان را درست انتخاب کردهاید، یکی از راههای خوب توجه به ویژگیهای آنها است. انعطافپذیری برنج از برنز بیشتر است و این بدین علت است که فلز قلع در اتصال ذرات مس به یکدیگر بهتر از زینک عمل میکند. به عبارت دیگر شبکههای تشکیل شده در برنج هنگام چکش خوردن آزادی بیشتری برای لغزیدن روی یکدیگر دارند. بنابراین میتوان گفت برنز شکنندگی بیشتری نسبت به برنج دارد اما به دلیل دیرتر اکسیده شدن در مقایسه با برنج از دوام بالاتری برخوردار است. کاربرد برنج و برنز بدین علت ساخته میشوند که در بسیاری از کاربردها نمیتوان به طور مستقیم از مس استفاده کرد، زیرا برخی خصوصیات لازم را ندارد. ترکیب مس با روی و تشکیل برنج آن را برای ساخت آلات موسیقی، اتصالات لولهکشی و زیپ مناسب میکند.
نحوه استفاده از برنج و برنز در منازل و طراحی داخلی
هر دو فلز برنج و برنز به دلیل ویژگیها و خواصی که دارند، به طور برجستهای در بسیاری از سبکهای طراحی داخلی مورد استفاده قرار میگیرند. هر دو رنگهای گرم و دلپذیری دارند که آنها را به گزینه مناسبی برای استفاده در خانهها یا هتلها تبدیل میکند. برنج به دلیل رنگ روشن و ملایم آن و سایههای زرد و طلایی به عنوان یک رنگ سلطنتی نیز شناخته میشود، در حالی که برنز رنگی گرمتر و مایل به قرمز دارد که آن را سنتیتر جلوه میدهد. برنج گران تر است یا برنز ؟ به دلیل اینکه هر یک از آلیاژهای برنج و برنز، خود تنوع زیادی دارند، رنج وسیعی از قیمتها را دارا هستند. اما بهطورکلی، برنز گرانتر از برنج است. این امر به فرآیند تولید برنز مرتبط است که الزامات بیشتری نسبت به تولید برنج را داراست.
تفاوت مس و برنج
اگرچه که برنج آلیاژی از مس است و در برخی از خواص مشابه یکدیگر هستند، اما تفاوتهایی نیز بین آنها وجود دارد. در مقایسه با برنج، مس فلزی با هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار خوب است بهگونهای که بهترین هدایت حرارتی در بین تمام فلزات و دومین فلز ازلحاظ رسانایی الکتریکی پس از نقره است. همچنین، مقاومت به خوردگی مس نیز بیشتر از برنج است. در مقابل، برنج از استحکام و شکلپذیری بهتری برخوردار است. این مشخصهها قابلیت استفاده از برنج در کاربردهای ساختاری را به آن میبخشد. مس گران تر است یا برنج ؟ مس بهعنوان فلزی خالص، قیمت بیشتری نسبت به برنج دارد. برنج به سبب ترکیب شدن مس با سایر عناصر آلیاژی، درصد خلوص کمتری از مس را داراست و همین علت موجب کاهش قیمت آن نسبت به مس میشود. اما اینکه برنج دقیقاً چه قیمتی دارد، به نوع آلیاژهای آن برمیگردد. برنج در بین خانواده فلزات سرخ بر پایه مس، ارزانترین آلیاژ است.
تفاوت مس و برنز
مشابه با برنج، برنز نیز در برخی خواص مشابه با مس و در برخی دیگر متفاوت از آن است. قابلیت رسانایی الکتریکی و حرارتی عالی، سبب برتری مس نسبت به برنز در زمینه کاربردهای الکتریکی و حرارتی میشود. ضمن اینکه، خاصیت مقاومت به خوردگی مس منجر به تولید لولههای مسی از یک سری ورق مسی میشود. اینکه و چه کاربردی دارد را در اینجا بخوانید. از طرفی، سختی بیشتر برنز نسبت به مس، به آن خواص مقاوم به سایش و تردی بیشتر را میبخشد. قیمت برنز و مس مس گرانترین فلز در بین فلزات سرخ خانواده مس است. برنز به دلیل برخورداری از مقدار مس کمتر، از مس ارزانتر است و به سبب برخورداری از الزامات تولید بیشتر، گرانتر از برنج است.
جمع بندی
آلیاژهای سرخ بر پایه مس که شامل برنج و برنز میشوند، در کنار مس جزو مهمترین و پرکاربردترین آلیاژهای مهندسی در صنایع محسوب میشوند. خواص منحصربهفردی که هر یک از این سه دارند، آنها را برای کاربردهای خاص مناسب کرده است. تفاوت مس و برنج و برنز نیز از طریق توجه به برخی پارامترها نظیر رنگ، ظاهر، خواص، ترکیب شیمیایی و قیمت مشخص میشود. مس ظاهری به رنگ قهوهای و برنج ظاهری طلایی دارد و برنز هم به رنگ قهوهای مایل به قرمز دیده میشود. عنصر آلیاژی اصلی در برنج شامل روی (Cu-Zn) و در برنز، قلع (Cu-Sn) است. همچنین، مس گرانترین فلز دراینبین است و برنز و برنج به ترتیب در جایگاههای پسازآن قرار میگیرند.