رهبران سوریه با نیروی هویت و ستیزه‌جویی با تشیع قدرت گرفتند، اما برای تثبیت قدرت خود کراوات زدند و از پایان ستیزه‌جویی هویتی سخن می‌گویند. از عربستان و قطر و کشورهای اروپایی کمک می‌خواهند تا سوریه نیز راهی مشابه با کشورهای حاشیه خلیج فارس طی کند.
در خاورمیانه امروز دو شبح در گردش است. یکی از هویت‌جویی‌های تاریخی تغذیه می‌کند، دیگری از میل به ثبات و رفاه و توسعه. شبح هویت‌جو، پرچم حقیقت برافراشته و از هدم و نفی باطل داد سخن می‌دهد. شبح اقتصاد و بازار پرچم صلح و همزیستی برافراشته و نوید پایان بخشیدن به همه صنوف هویت‌خواهی‌ها را می‌دهد.
مطابق پرچمی که هویت‌خواهان برافراشته‌اند، سرانجام باطل محو و نابود خواهد شد و حقیقت استقرار خواهد یافت. تا آن روز نباید دست از جنگ و جهاد برداشت. مطابق پرچمی که طرفداران اقتصاد و بازار و توسعه به دست گرفته‌اند، عمر جنگ‌های هویتی به پایان رسیده و به زودی صلح در منطقه برقرار خواهد شد. صحنه چنان آراسته شده که گویی هر جا سخن از هویت‌های دینی است، جدال و ستیزه و قهر در راه است و هر جا سخن از بازار و اقتصاد و تجارت است، صلح در پشت در انتظار می‌کشد.
حقیقت آن است که در این منطقه که سرنوشت ما رقم می‌خورد، این دو اغلب پشت پرده به یکدیگر مدد می‌رسانند. چهره‌های سیاسی مصالحه‌جو دستی در آتش ستیزه‌جویی‌های هویت‌خواهانه، و هویت‌خواهان مدافع حقیقت دستی در منابع ثروت و تجارت دارند. از سفره ستیزه‌های خونین، ثروت‌های کلان تولید و توزیع و مصرف می‌شود و ثروت‌های تولیدی هزینه جنگ‌های هویتی خانمان سوز می‌شود.
برای آنکه هویت‌خواهان حقیقت جویان صادق باشند و دست در کاران ثروت و بازار و تجارت، جویای صلح و همزیستی، ضروری است یک میانجی در وادی نظر و یک میانجی در وادی عمل ظهور کند. میانجی وادی نظر، ارزش‌های عام انسانی است. پیش از آنکه یهودی، مسیحی، مسلمان، شیعه یا سنی باشیم، ضروری است انسان دوست و دگرخواه باشیم. همه ما پیش از آنکه به هر کدام از این هویت‌ها تعلق خاطر داشته باشیم، به دلایل مختلف تصمیم گرفته‌ایم دگرستیز زندگی کنیم. آنگاه نظام باورهامان را مطابق با این تصمیم پیشینی سامان داده‌ایم.
میانجی دوم در میدان عمل باید ظهور کند. منطقه ما نیازمند رهبرانی نظیر ماندلاست. او که به جای ایستادن در این سو یا آن سوی منازعات، در شکاف میان منازعات ایستاد و پل ساخت.
216216