«پایگاه سنجش و رتبه‌بندی کیفیت هوای شهرهای جهان» (آی‌کیوایر/IQair) در گزارش جدیدی اعلام کرد تنها ۷ کشور، استاندارد بین‌المللی کیفیت هوا را در مورد ذرات جامد معلق در هوا با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون رعایت می‌کنند و ثروتمندترین کشورهای توسعه‌یافته نیز در معرض تهدید پیشرفت آلودگی هوا هستند.
به گزارش patc، این مطالعه آلودگی هوا در حد خطرناک در اکثر شهرهای دنیا را ناشی از افزایش فعالیت‌های اقتصادی و تأثیر سمی دود آتش‌سوزی می‌داند.
بنابر گزارش این پایگاه داده‌های بین‌المللی، از ۱۳۴ کشور مورد بررسی تنها هفت کشور دارای استاندارد سازمان جهانی بهداشت هستند که عبارتند از استرالیا، استونی، فنلاند، گرانادا، ایسلند، موریس و نیوزیلند و محدودیت سازمان جهانی بهداشت در مورد ذرات ریز معلق در هوا با (قطر کمتر از ۲.۵ میکرون) ناشی از دود خودروها، کامیون‌ها و صنایع را رعایت می‌کنند.
ذرات جامد معلق در هوا با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون ( PM۲.۵ ) استانداردی برای نوعی لکه میکروسکوپی دوده با عرضی کمتر از عرض یک تار موی انسان را شامل می‌شود که در صورت استنشاق می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی و مرگ‌های بی‌شماری شود و عوارض جدی برای مردم به همراه دارد. استانداردی که تعداد زیادی از کشورهای جهان از داشتن آن ناتوان هستند. این نتایج بر اساس گزارش این پایگاه داده‌های سوئیسی بوده که داده‌های بیش از ۳۰۰ هزار ایستگاه نظارتی در سراسر جهان را جمع‌آوری می‌کند.
آلوده‌ترین کشورهای جهان
در حالی که هوای جهان به طور کلی نسبت به قرن گذشته بسیار تمیزتر است اما هنوز مکان هایی با سطوح آلودگی بسیار خطرناک وجود دارند. بر این اساس پاکستان آلوده‌ترین کشور جهان است که سطوح ریزذرات معلق آن بیش از ۱۴ برابر بالاتر از استاندارد است و هند، تاجیکستان و بورکینافاسو به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
میزان این ذرات کوچک موجود در هوا که به ریه‌ها آسیب می‌زند در بنگلادش در سال ۲۰۲۳ به ۷۹.۹۹ میکروگرم بر متر مکعب و در پاکستان به ۷۳.۷ میکروگرم رسید. این در حالی است که سازمان جهانی بهداشت بیش از ۵ میکروگرم را توصیه نمی‌کند.
ششمین گزارش سالانه آی‌کیوایر همچنین نشان می‌دهد که آلوده‌ترین منطقه شهری جهان در سال گذشته، منطقه «بگوسارای» واقع در هند بوده است. هند نیز چهار شهر آلوده جهان را در خود جای داده است. با این حال، بسیاری از کشورهای در حال توسعه، به ویژه کشورهای آفریقایی، فاقد سنجش کیفیت هوا هستند.
ثروتمندترین کشورهای جهان در فهرست آلوده‌ها
نه تنها کشورهای مذکور بلکه ثروتمندترین کشورهای توسعه‌یافته نیز در معرض تهدید پیشرفت آلودگی هوا هستند. کانادا که مدت‌ها به عنوان دارنده پاک‌ترین هوا در جهان غرب در نظر گرفته می‌شد، سال گذشته به دلیل آتش‌سوزی‌های بی‌سابقه‌ای که این کشور را درنوردید، بدترین رتبه را در استاندارد ( PM۲.۵ ) کسب کرد و هوای سمی را به سراسر کانادا و ایالات متحده منتشر کرد.
کیفیت هوای چین نیز در سال گذشته به دلیل افزایش فعالیت‌های اقتصادی پس از همه‌گیری کووید-۱۹ تنزل یافته و افزایش ۶.۵ درصدی در سطوح ذرات معلق ۲.۵ میکرون را نشان می دهد.
سازمان جهانی بهداشت دستورالعمل خود را برای سطوح «ایمن» در استاندارد ( PM۲.۵ ) در سال ۲۰۲۱ به ۵ میکروگرم در متر مکعب کاهش داد. بدین ترتیب و بر طبق معیار جدید بسیاری از کشورهای اروپایی که در ۲۰ سال گذشته هوای خود را به طور قابل توجهی به سمت هوای پاک گام برداشتند، نیز از فهرست دارای استاندارد خارج می‌شوند.
به گزارش یورونیوز، «گلوری دلفین هامز»، مدیر اجرایی آی‌کیوایر در آمریکای شمالی در این‌باره گفت: متاسفانه همه چیز به عقب برگشته است. علم در مورد تأثیرات آلودگی هوا کاملاً واضح صحبت می‌کند و با این حال ما به سطوح آلودگی بیش از حد بالا عادت کرده‌ایم و به اندازه کافی تنظیمات را انجام نمی‌دهیم.
خطر آلودگی هوا و راه‌حل‌های پیش‌رو
آلودگی هوا سالانه حدود ۷ میلیون نفر قربانی در سراسر جهان می گیرد، رقمی که بیش از مجموع مرگ و میرهای ناشی از ایدز و مالاریا است و این آلودگی امروزه در کشورهای در حال توسعه و کم‌درآمد که به سوخت های آلوده کننده برای گرم کردن، روشنایی و پخت و پز در محیط داخلی متکی هستند، بیشتر احساس می شود.
اما حتی این دستورالعمل سخت‌گیرانه‌تر نیز نمی‌تواند به خوبی خطر آلودگی هوا را کاهش دهد. تحقیقاتی که ماه گذشته توسط دانشمندان آمریکایی منتشر شد، نشان داد که هیچ سطح ایمنی برای ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون وجود ندارد و حتی کمترین قرار گرفتن در معرض آن با افزایش بستری شدن در بیمارستان ناشی از بیماری قلبی و آسم مرتبط است.
هامز راه‌حل مربوط برای کاهش آلودگی هوا را کاهش وابستگی مردم به خودروها و پیاده‌روی بیشتر، اصلاح شیوه‌های جنگل‌داری برای کمک به کاهش تأثیر دود آتش‌سوزی و استفاده از انرژی پاک به جای سوخت‌های فسیلی دانست.
«آیدان فارو»، یکی از دانشمندان در حوزه آب و هوا نیز درباره نیاز به نظارت بهتر بر کیفیت هوا خاطر نشان کرد: آلودگی هوا در سال ۲۰۲۳ به عنوان یک فاجعه بهداشتی در جهان باقی ماند، مجموعه داده های جهانی آی‌کیوایر مشکلات ناشی از آلودگی و نیاز به اقدام برای آن را یادآوری می‌کند.
انتهای پیام