حقایق نجومی ۲۸
سیاهچاله منطقهای اسرارآمیز در فضاست که حتی ستارگان عظیم را در خود میبلعد!
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، سیاهچاله منطقهای در فضا است که گرانش آنقدر قوی است که هیچ چیز حتی نور نمی تواند از آن فرار کند! با اینکه سیاهچاله نور مشخصی ندارد، اما میتوانیم اثرات آنها را بر روی اشیاء نزدیک ببینیم.
وقتی چیزی به سیاهچاله نزدیک میشود، نیروهای گرانشی شدیدی را تجربه میکند. این نیرو بسیار قوی تر از آن چیزی هستند که روی زمین احساس میکنیم. اگر ستارهای به سیاهچاله نزدیک شود، میتوان آن را تجزیه کند. این فرآیند «اثر اسپاگتی» (spaghettification) نامیده میشود. ستاره نزدیک به سیاهچاله به دلیل تفاوت کشش گرانشی در دو طرف جلویی و پشتی اش، به شکل بلند و نازکی مانند اسپاگتی کشیده میشود.
با سقوط اجسام به سمت سیاهچاله، سرعت آنها افزایش مییابد. اجرام نزدیک سیاهچاله همچنین به دلیل اصطکاک ایجاد شده توسط حرکت در فضا گرم میشوند. این گرما میتواند باعث شود که جسم نور روشنی ساطع کند. این نور توسط تلسکوپها قابل تشخیص است و به دانشمندان اجازه میدهد تا منطقه اطراف سیاهچالهها را مطالعه کنند.
مرز اطراف سیاهچاله را «افق رویداد» (event horizon) مینامند. هنگامی که چیزی از این مرز عبور کند، دیگر نمی تواند از دست سیاهچاله در برود. افق رویداد مثل یک نقطه بی بازگشت است. هر چیزی که در سیاهچاله بیفتد برای همیشه گم میشود. این امر مطالعه سیاهچالهها را بسیار چالش برانگیز میکند.
جالب اینجاست که سیاهچالهها نیز میتوانند بر زمان تاثیر بگذارند. طبق نظریه نسبیت اینشتین، زمان در میدانهای گرانشی قوی کُندتر میگذرد. زمان در نزدیکی یک سیاهچاله میتواند به طور قابل توجهی در مقایسه با مناطق دورتر کاهش یابد. اگر نزدیک یک سیاهچاله بودید و به کسی در فاصله دور نگاه کنید، به نظر میرسد که سریعتر از شما حرکت میکند.
سیاهچالهها همچنین میتوانند فوارههای انرژی قدرتمندی داشته باشند. برخی از سیاهچالهها توسط دیسکی از گاز و غبار احاطه شده اند. همانطور که این ماده مارپیچی به درون سیاهچاله میرود، گرم میشود و میتواند انرژی را به شکل جت به بیرون پرتاب کند. این جتها مسافتهای بسیار زیادی را در فضا طی میکنند و برخی از درخشان ترین اجرامی هستند که میتوانیم مشاهده کنیم.
دانشمندان سیاهچالهها را با ابزارهای مختلف بررسی میکنند. آنها به نحوه رفتار ستارهها و گازها در نزدیکی آنها نگاه میکنند. آنها همچنین از تلسکوپ برای تشخیص اشعه ایکس و سایر اشکال نور ساطع شده از مواد داغ اطراف سیاهچالهها استفاده میکنند.
اگرچه سیاهچاله ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما به دانشمندان کمک میکند تا در مورد جهان و قوانین فیزیک بیشتر بیاموزند. درک آنچه در نزدیکی یک سیاهچاله اتفاق میافتد میتواند اسرار بسیاری را در مورد کیهان آشکار میسازد.