سنگک، لواش، تافتون یا بربری؛ ایرانی‌ها طرفدار کدام نان هستند؟
مشاهدات نشان می‌دهد آذری زبان‌ها بیشتر نان لواش مصرف می‌کنند. این در حالی است که شمالی‌ها بیشتر نان بربری که با دستگاه تمام اتوماتیک بربری طبخ شده است می‌خورند. جنوبی‌ها و سیستانی‌ها نان تافتون می‌خورند و در غرب ایران و زنجان و قزوین مصرف نان لواش بالاتر است. مجری طرح نان در پاسخ به این سوال که ایرانی‌ها بیشتر کدام نان را مصرف می‌کنند؟ گفت: این موضوع به سبک زندگی و فرهنگ غذایی هم بر می‌گردد.
محمد جلال، مجری طرح نان، در توضیح این مطلب افزود: سرانه مصرف نان در هر استان متفاوت است و در کل سرانه‌ی مصرف نان در استان اردبیل حدود ۱۱ تا ۱۲ کیلو آرد است اما در استان اصفهان، سرانه‌ی مصرف به هفت تا هشت کیلوگرم می‌رسد. وی در خصوص پرمصرف‌ترین نان در ایران گفت: مشاهدات ما بر خلاف آنچه در جامعه وجود دارد، نشان می‌دهد آذری زبان‌های ما بیشتر نان لواش مصرف می‌کنند. این در حالی است که شمالی‌های ما بیشتر نان بربری می‌خورند. جنوبی‌ها و سیستانی‌ها نان تافتون می‌خورند و در غرب ایران و زنجان و قزوین مصرف نان لواش بالاتر است.
وی در خصوص وضعیت مصرف نان در تهران گفت: تهرانی‌ها ترکیبی نان می‌خرند. هیچ نانی بر نوع دیگر غلبه ندارد. وی ادامه داد: ٣٨ درصد آرد کشور از نظر وزنی به تولید نان لواش اختصاص دارد. ۲۵ درصد نان کشور تافتون و ۱۰ درصد نان کشور سنگک است. معمولا ایرانی‌ها را با نان سنگک نقل می‌کنند اما این نان کم‌مصرف ترین نان کشور است. نان سنگک مهارت پایه است. در مناطق متمول شهر تقاضای بیشتری دارد و امکان عرضه‌ی گران‌تر هم دارد چون چیزی اضافه می‌کنند و گران‌تر عرضه می‌کنند. او تاکید کرد: در ضمن هزینه تولید نان سنگک زیاد است شاید از این روست که تقاضای بالایی برای تبدیل نان سنگک به لواش داریم.
بيشترين و کمترين نوع نان مصرفي مردم
مديرکل دفتر طرح و برنامه شرکت بازرگاني دولتي ايران، مجموع نانوايي هاي کشور را تا پايان سال گذشته 63 هزار و 236 واحد ذکر کرد و گفت: بيشترين واحدهاي پخت مربوط به نانوايي هاي لواشي است. “نادر اسدي نهاري” افزود: تهران رتبه اول را از نظر تعداد واحدهاي نان لواش از آن خود کرده حال آنکه در استان هاي چهارمحال و بختياري و کرمان اصلا واحد پخت نان لواش وجود ندارد. به گفته وي استان تهران در ميان 30 استان با 9 هزار و 267 واحد، آذربايجان شرقي با پنج هزار و 135 واحد و خراسان رضوي با چهار هزار و 110 واحد بيشترين تعداد واحدهاي نانوايي را به خود اختصاص داده اند.
اين مقام مسئول در وزارت بازرگاني عنوان کرد از مجموع نانوايي ها 22 هزار و 447 واحد به لواش، 13 هزار و 170 واحد تافتون، 14 هزار و 287 بربري، سه هزار و 967 نان سنگک، پنج هزار و 806 واحد سنتي آزادپز، 419 واحد نان حجيم، چهار واحد نان صنعتي و 936 واحد نان متفرقه و محلي اختصاص دارد. اسدي افزود: استانهاي مازندران با 3 هزار و 699 واحد، آذربايجان غربي با 3 هزار و 641 واحد، گيلان با 3 هزار و 637 واحد، اصفهان با 3 هزار و 326 واحد و خوزستان با 3 هزار و 15 واحد در رديف هاي بعدي بيشترين تعداد واحدهاي نانوايي قرار دارند.
وي تصريح کرد: استان هاي ايلام با 479 واحد، کهکيلويه و بويراحمد با 505 واحد، بوشهر با 513 واحد و سمنان با 545 واحد در رديف استان هايي قرار دارند که بترتيب داراي کمترين تعداد واحد نانوايي هستند. به گفته مديرکل دفتر طرح و برنامه شرکت بازرگاني دولتي در استان هاي اردبيل يک هزار و 987 واحد، چهارمحال و بختياري 629 واحد، خراسان جنوبي 611 واحد، خراسان شمالي يک هزار و 181 واحد، زنجان يک هزار و 215 واحد، سيستان و بلوچستان يک هزار و 603 واحد و فارس 2 هزار و 312 واحد نانوايي ايجاد شده است.
وي تعداد واحدهاي نانوايي در ساير استانهاي کشور را در قزوين يک هزار و 297 واحد، قم 689 واحد، کردستان يک هزار و 707 واحد، کرمان يک هزار و 924 واحد، کرمانشاه يک هزار و 744 واحد، گلستان 2 هزار و 52 واحد، لرستان يک هزار و 394 واحد، مرکزي يک هزار و 365 واحد، هرمزگان 742 واحد، همدان يک هزار و 581 واحد و يزد يک هزار و 331 واحد نانوايي اعلام کرد. مديرکل دفتر طرح و برنامه شرکت بازرگاني دولتي ايران با بيان اينکه چهار واحد نان صنعتي از سال گذشته تاکنون در استان هاي تهران، آذربايجان شرقي، خراسان رضوي و مازندران راه اندازي شده، افزود: بيشترين تعداد واحدهاي توليدکننده نان حجيم به شکل انبوه به استان کرمان با 310 واحد توليدي تعلق گرفته است.
به گفته وي استان هاي آذربايجان شرقي با دو واحد، آذربايجان غربي با يک واحد، بوشهر با 4 واحد، تهران با 39 واحد، خراسان جنوبي با دو واحد، خراسان رضوي با 20 واحد، خوزستان با دو واحد، سمنان با يک واحد، قم با سه واحد، کرمانشاه با 8 واحد، گلستان با يازده واحد، گيلان با سه واحد، مازندران با دو واحد و هرمزگان با 3 واحد توليدي نان حجيم از استانهايي هستند که در آن ها توليد نان هاي حجيم بصورت انبوه انجام مي گيرد.
اسدي تاکيد کرد تعداد کل واحدهاي نانوايي در استان تهران تا پايان سال 88 حدود 9 هزار و 267 واحد بوده که از اين ميزان به تفکيک 3 هزار و 37 واحد نانوايي لواش، 711 واحد نانوايي تافتون، 2 هزار و 938 واحد نانوايي بربري، 735 واحد نانوايي سنگک، 567 واحد نانوايي فانتزي ، يک هزار و 220 واحد نانوايي سنتي آزادپز، 39 واحد نانوايي توليد نان هاي حجيم، يک واحد نانوايي توليد به روش صنعتي و 19 واحد نانوايي متفرقه وجود دارد. وي يادآور شد پس از استان تهران، استان آذربايجان شرقي با 2 هزار و 910 واحد نانوايي لواش بيشترين تعداد واحد براي پخت اين نوع نان را دارد.
به گفته مقام مسئول در سازمان حمايت مصرف کنندگان و توليدکنندگان، استان هاي اصفهان با دو هزار و 710 واحد و خوزستان با دو هزار و 590 واحد نانوايي تافتون بيشترين تعداد واحدهاي پخت اين نوع نان را در کشور دارند و در استان هاي اردبيل، زنجان، کردستان و گلستان واحد نانوايي تافتون وجود ندارد. اسدي افزود: بيشترين تعداد واحدهاي نانوايي بربري درکشور به استان هاي مازندران با 2 هزار و 550 واحد و گيلان با يک هزار و 993 واحد تعلق دارد و کمترين تعداد اين واحدهاي نانوايي با 2 واحد مربوط به استان کهکيلويه و بويراحمد است. وي افزود: از نظر تعداد واحدهاي نان سنگک هم استان کرمانشاه با 478 واحد بيشترين تعداد واحدهاي پخت اين نوع نان را دارد و استان گلستان با داشتن دو واحد کمترين تعداد واحد پخت نان سنگک را به خود اختصاص داده است.
کدام نان ارزش غذایی بالایی دارد و باید بیشتر مصرف شود:
نان کامل يعني ناني که از آرد گندم (بدون سبوس گيري )تهيه شده باشد .
در کشورما بخشي از سبوس گرفته مي شود ،ولي آرد مصرفي در تهيه نان سنگک وبربري نسبت به نان هاي فانتزي سبوس بيشتري دارد.
نان سبوس دار نسبت به نان سفيد،به طورميانگين دوبرابر ويتامين ،مواد معدني ومواد فيبري دارد .
فيبر موجود در نان سبوس دار براي رفع گرفتگي روده ويبوست مفيد مي باشد.
به علاوه،اين مواد جزءمواد غذايي مطلوب باکتري هاي روده هستند که عليه امراض ميکروبي روده عمل کرده، سيستم ايمني بدن رافعال مي کنند.
همچنين مي توانند کلسترول ومواد سمي حاصل از تجزيه مواد غذايي را جذب واز روده دفع کنند.
منيزيم موجود در نان نيز باعث تقويت ماهيچه هاي روده مي شود واز دردهاي ماهيچه اي جلوگيري مي کند.
همچنين نان سبوسدارسرشار از ويتامين B2 و نياسين است وبه همين علت مورد علاقه افرادي است که کار فکري مي کنند ،زيرا اين ويتامين ها باعث تمرکز ودقت عمل شده وشادابي وخوشحالي رادر انسان به وجود مي آورند.