۱۶ مرداد در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

در این تقویم وقایع و رویدادهای مهم تاریخی مرتبط با علم و فناوری را مرور خواهیم کرد.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۶ مرداد  برابر ۶ آگوست را ورق می‌زنیم.

***

کاشف پنی‌سیلین

۶ آگوست ۱۸۸۱ میلادی برابر با متولد ۱۶ مرداد ۱۲۶۰ خورشیدی، سر الکساندر فلمینگ، باکتری‌شناس اسکاتلندی کاشف پنی‌سیلین به‌دنیا آمد. سال ۱۹۲۸، فلمینگ درحالی‌که روی ویروس آنفلوآنزا کار می‌کرد، دید که کپک به‌طور تصادفی روی صفحه کشت استافیلوکوک ایجاد شده است و کپک دایره‌ای عاری از باکتری در اطراف خود به‌وجود آورده است. او آزمایش‌های بیشتری انجام داد و دریافت که کشت کپک از رشد  استافیلوکوک‌ها جلوگیری می‌کند، حتی اگر ۸۰۰ بار رقیق شوند. ماده فعالی که او آن را پنی‌سیلین نامید آغازگر عمل بسیار مؤثر آنتی‌بیوتیک درمانی برای بیماری‌های عفونی بود. فلمینگ جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را در سال ۱۹۴۵ با ارنست بوریس چین و هوارد والتر فلوری دریافت کرد که هر دو از سال ۱۹۳۹ کار فلمینگ را ادامه دادند.

پسر کوچک بر سر هیروشیما

۶ آگوست ۱۹۴۵ میلادی برابر با ۱۶ مرداد ۱۳۲۴ خورشیدی اولین بمب اتمی مورد استفاده در جنگ جهانی دوم در هیروشیما ژاپن پرتاب شد. این سلاح با نام رمز پسر کوچک از یک بمب افکن B-29 با نام انولا گی متعلق به نیروی هوایی ایالات متحده  پرتاب شد. ماموریت پسر کوچک یک بمب اورانیومی بود. تعداد دقیق جان‌باختگان ناشی‌از انفجار، طوفان آتش و اثرات تابش‌ها مشخص نیست. برآوردها از ۶۶هزار کشته و ۶۹‌هزار مجروح خبر می‌دهند که تا دسامبر ۱۹۴۵ این تعداد به ۱۴۰هزار کشته رسید. حتی گفته‌ می‌شود که تلفات آنی بین ۸۰هزار تا ۱۴۰هزار نفر بوده است و تعداد مجروحان هم به حدود ۱۰۰هزار نفر رسیده بود. همچنین گزارش‌های مربوط به نجات‌یافتگان مواردی را نشان می‌دهند که در نگاه نخست به‌نظر می‌رسیدند آسیبی ندیده باشند، اما در عرض چند ساعت یا چند روز تسلیم آن چیزی شدند که بعدها به‌عنوان بیماری تابش شناخته شد. سه روز بعداز عملیات پسر کوچک، دومین بمب اتمی بر شهر ناکازاکی ژاپن پرتاب شد. بمب دوم با اسم رمز مرد چاق، یک بمب پلوتونیومی بود.

یوهان فون لمانت

۶ آگوست ۱۸۷۹ میلادی برابر با ۱۵ مرداد ۱۲۵۸ خورشیدی، یوهان فون لمانت، اخترشناس آلمانی متولد اسکتاتلند درگذشت. او در سال ۱۸۵۲ کشف کرد که میدان مغناطیسی زمین با چرخه فعالیت ۱۰.۳ ساله در نوسان است، اما این چرخه با چرخه لکه‌های خورشیدی ارتباط ندارد. فون لمانت از اول آگوست ۱۸۴۰به‌عنوان مدیر رصدخانه سلطنتی نجوم در مونیخ، مشاهدات منظم و دائمی میدان مغناطیسی زمین را آغاز کرد و در دهه ۱۸۵۰ شروع به انجام بررسی‌های مغناطیسی منطقه‌ای در سرزمین باواریا کرد، سپس این رصدها را به سایر ایالت‌ها در جنوب آلمان، فرانسه، هلند، بلژیک، اسپانیا، پرتغال، پروس و دانمارک گسترش داد. نقشه‌های اروپای مرکزی او با خطوط ایزوله عناصر ژئومغناطیسی اولین نقشه در جهان بود که در این حوزه تهیه می‌شد.

رب‌النوع اینترنت

۶ آگوست ۱۹۴۳ میلادی برابر با ۱۶ مرداد ۱۳۲۲ خورشیدی، جاناتان بروس پاستل، دانشمند علوم رایانه‌ای آمریکایی که نقشی اساسی در خلق و مدیریت اینترنت داشت، به‌دنیا آمد. اواخر دهه ۱۹۶۰، پاستل با نظارت استادش سکار روی پروژه‌ آرپانت را آغاز کرد که اینترنت اولیه برای استفاده در وزارت دفاع ایالات متحده بود. پاستل در این پروژه به‌عنوان مدیر اداره شماره‌های اختصاص‌داده‌شده اینترنت (IANA) که خودش آن را تشکیل داده بود شد و این اداره درواقع بخش سامانه آدرس اینترنتی بود. پس‌از خلق وب‌ جهان‌گستر (www) به‌دست تیم‌ برنز- لی در شورای تحقیقات هسته‌ای اروپا (سرن)، اینترنت در دهه ۱۹۹۰ به سرعت رشد کرد و نگرانی درباره فقدان مقررات آن وجود داشت. از این‌رو، پاستل مدت کوتاهی قبل از مرگش پیشنهادی به دولت ایالات متحده برای ایجاد یک سازمان غیرانتفاعی بین‌المللی ارائه کرد که بر اینترنت و نام‌ها و شماره‌های اختصاص‌داده‌شده به آن نظارت می‌کند. این سازمان با نام «شرکت اینترنتی برای نام‌ها و اعداد واگذارشده» با مخفف ICANN و تلفظ آیکان شناخته می‌شود. درطول زندگی حرفه‌ای پاستل به او لقب «رب‌النوع اینترنت» داده بودند. او در سن ۵۵ سالگی بر اثر عوارض جراحی قلب درگذشت.