ستارگان ساعت‌هایی بی‌نظیر در آسمان شب هستند که راز‌هایی از عمر کیهان و تاریخ آن را برایمان آشکار می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری آنا، زمان در کیهان وسیع و بی‌انتها مفهومی نسبی است با این حال ستارگان به‌عنوان ساعت‌هایی طبیعی عمل می‌کنند که به ما امکان می‌دهد تاریخچه کیهان را مطالعه کنیم. ستارگان با عمر و ویژگی‌های خاص خود، نقش اساسی در اندازه‌گیری و درک زمان در کیهان دارند. با این حال چگونه این اجرام درخشان به ساعت‌های کیهانی تبدیل می‌شوند؟
هر ستاره از لحظه تولد تا مرگ، یک چرخه عمر خاص را طی می‌کند. این چرخه شامل سه مرحله اصلی است. ستارگان از ابر‌های گاز و غبار، معروف به سحابی متولد می‌شوند. این مرحله نشان‌دهنده آغاز شمارش ساعت کیهانی برای یک ستاره است. بخش عمده از عمر ستاره‌ها صرف همجوشی هسته‌ای می‌شود، جایی که هیدروژن به هلیوم تبدیل می‌شود. این مرحله نشان‌دهنده دوران ثبات ستاره است و می‌تواند از چند میلیون سال برای ستارگان پرجرم تا ده‌ها میلیارد سال برای ستارگان کم‌جرم ادامه یابد. پایان زندگی ستاره به نوع و جرم آن بستگی دارد. برخی به کوتوله‌های سفید تبدیل می‌شوند، برخی دیگر به ابرنواختر و سپس به سیاه‌چاله یا ستاره نوترونی تغییر شکل می‌دهند.
این مراحل به دانشمندان کمک می‌کند تا عمر ستاره را تخمین بزنند و از آن برای تعیین سن کهکشان‌ها و خوشه‌های ستاره‌ای استفاده کنند.
برخی ستارگان به دلیل تغییرات در درخشندگی‌شان، به‌عنوان ساعت‌های بسیار دقیق کیهانی عمل می‌کنند. برای مثال، ستارگان متغیر قیفاووسی (Cepheid Variables) به دلیل چرخه‌های منظم در روشنایی، به‌عنوان شمع‌های استاندارد (Standard Candles) شناخته می‌شوند. این ستارگان نه‌تن‌ها فاصله اجرام دوردست را اندازه‌گیری می‌کنند، بلکه با نرخ تغییر درخشندگی‌شان می‌توانند زمان را نیز نشان دهند.
ستارگان حاوی عناصری هستند که در اثر واکنش‌های هسته‌ای تولید می‌شوند. مطالعه این عناصر و میزان تابش رادیواکتیو در آنها، به اخترشناسان اجازه می‌دهد تا سن دقیق ستاره را محاسبه کنند. به‌عنوان مثال، ایزوتوپ‌های خاصی مانند اورانیوم و توریم، با نیمه‌عمرشان به دانشمندان در محاسبه سن کهکشان‌ها و حتی خود کیهان کمک می‌کنند.
خوشه‌های ستاره‌ای گروهی از ستارگان هستند که همزمان از یک سحابی متولد شده‌اند. دانشمندان با مطالعه خوشه‌های باز و خوشه‌های کروی می‌توانند اطلاعاتی درباره سن این ستارگان و در نتیجه بخشی از تاریخ کیهان به دست آورند.
یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌های علم امروز این است که کیهان چه زمانی شکل گرفته است. مطالعه قدیمی‌ترین ستارگان، که به ستارگان جمعیت دوم معروف هستند، به ما سرنخ‌هایی از سن کیهان می‌دهد. این ستارگان که شامل عناصری بسیار ابتدایی هستند، به دلیل عمر طولانی‌شان، مانند ساعت‌هایی عمل می‌کنند که لحظه‌های اولیه کیهان را ثبت کرده‌اند.
ستارگان، این چراغ‌های درخشان در آسمان شب، نه تنها منبع نور و انرژی هستند، بلکه به‌عنوان ساعت‌هایی طبیعی به ما کمک می‌کنند تا زمان را در گستره کیهان اندازه‌گیری کنیم. از چرخه‌های حیاتشان گرفته تا تابش‌های رادیواکتیوشان، هر ستاره داستانی از گذشته، حال و حتی آینده کیهان در دل خود دارد.