روش‌های ایزولاسیون استخر کشاورزی
آب بند کردن به وسیله آهک و خاک رس
استفاده از آهک برای جلوگیری از نشت استخر، یک روش قدیمی می‌باشد. این روش یکی از ارزانترین روش‌ها برای ایزولاسیون بدنه استخر می‌باشد. در این روش یک لایه آهک زیر لایه‌ای از خاک رس قرار داده می‌شود. عملکرد این روش قدیمی بسیار ساده می‌باشد. نشت آب از یک استخر هنگامی رخ می‌دهد که ذرات خاک درشت باشند. از این رو اگر ما بتوانیم یک لایه غیر قابل نفوذ بادوام بسازیم، می‌توانیم از نشت آب جلوگیری به عمل آوریم. آهک یک ماده چسبنده می‌باشد.
طی انجام مراحل ساخت استخر خانگی ارزان ، هنگامی که اهک با خاک مخلوط شود یک شفته آهک ایجاد می‌کند که در مقابل نفوذ آب مقاوم است. همچنین این ماده دارای سختی بالایی می‌باشد. بنابراین کرم‌ها و دیگر موجودات نمی‌توانند به راحتی به آن نفوذ کنند. در بالای لایه آهک، لایه‌ای از خاک رس قرار می‌گیرد. لایه خاک رس استفاده شده در بالای آهک به منظور جلوگیری از در معرض آب قرار گرفتن آهک می‌باشد. این کار بدین منظور صورت گرفته است که اگر لایه آهک مستقیما در معرض آب قرار گیرد لایه آهک دچار آسیب می‌شود. همچنین PH آب افزایش یافته و محیط آب قلیایی می‌گردد. آهک ذرات رس و دانه‌های درشت خاک را به خوبی به هم متصل می‌کند که این کار سبب می‌شود استخر کشاورزی به خوبی آب بندی شود.
معایب:
ساخت استخر با این نوع بسیار زمان بر بوده و یک سطح کاملا ایزوله یکنواخت در مقابل نشت را نمی‌تواند فراهم کند. خاک کف استخر در هنگام پاشیدن آهک باید اشباع باشد تا بتواند به خوبی آهک را هیدراته کند و باید عملیات عمل آوری آهک با حفظ رطوبت شفته آهک انجام گیرد. بعد از پایان عملیات آب بندی، بلافاصله آب اضافه نمی‌گردد و به آهک باید زمانی برای تکمیل گیرش فرصت داده شود.
هنگامی اضافه کردن آب به استخر این کار باید به آرامی صورت پذیرد. چون جریان‌های آشفته می‌تواند به لایه‌های آب بندی صدمه بزند. هیچگاه نباید استخر را کاملا خشک نگه داشت. چون خشک شدن سبب ایجاد ترک‌های بزرک در لایه‌ها می‌گردد که این امر سبب بروز نشت از بدنه و کف استخر می‌شود. پس از بروز ترک، ظرفیت نگه داشت آب کاهش می‌یابد.
آب بند کردن به کمک بنتونیت
آب بند کردن استخرهای کشاورزی با استفاده از بنتونیت یکی از روش‌های موثر در جهت حفظ آب استخرهای کشاورزی می‌باشد. به منظور رسیدن به این هدف از رس سدیم بنتونیت استفاده می‌شود. سه روش برای آب بند کردن به وسیله بنتونیت وجود دارد
روش پاشش روشی بسیار ساده می‌باشد. در این روش بنتونیت در مکانی که نشت دارد به وسیله یک ابزار پخش کننده و یا با دست پاشیده می‌شود. این روش نسبت به دو روش دیگر آب بندی با بنتونیت که در ادامه توضیح داده می‌شود، کمتر اجرا می‌شود و خیلی روش موثری جهت آب بندی نمی‌باشد. به این دلیل که امکان پخش کردن بنتونیت به صورت مساوی در کف استخر امکان پذیر نمی‌باشد. از این روش در مواقعی استفاده می‌شود که نمی‌توانیم آب استخر را خالی کنیم و یا نشتی‌ها باید به سرعت گرفته شود.
به دلیل اینکه ذرات بنتونیت بسیار ریزدانه می‌باشند، هنگام پخش کردن آن بر روی استخر امکان دارد ذرات در هوا پخش شده و از طریق تنفس وارد ریه‌ها شوند، پس باید از ماسک برای جلوگیری از رسیدن ذرات به ریه استفاده شود. در هوای گرم نباید از این روش استفاده شود. این روش روشی موثر برای آب بند کردن استخر به وسیله بنتونیت می‌باشد. از این روش هم میتوان برای آب بند کردن استخر تازه ساخته شده و هم استخر قدیمی استفاده کرد. هنگامی از این روش میتوان بهره برد که خاک کف استخر بسیار متخلخل و نفوذپذیر باشد.
معایب:
- تمام خرده سنگ‌ها باید از کف استخر پاکسازی شود.
- آب باید با دقت به استخر وارد شود تا سبب برهم خوردن و از بین رفتن بنتونیت نشود.
- عمق مناسبی از خاک متراکم باید ایجاد شود.
- تراکم مناسبی از خاک با رساندن رطوبت خاک به رطوبت اپتیمم باید ایجاد گردد.
این روش بسیار شبیه روش قبلی می‌باشد. تنها تفاوت آن استفاده از مخلوط بنتونیت و خاک به جای لایه نازک بنتونبت می‌باشد.
استفاده از اپوکسیها
اگرچه روش‌های زیادی برای آب بند کردن استخرهای بتنی وجود دارد اما استفاده از اپوکسیها به طور گسترده‌ای جهت این امر مورد استفاده قرار می‌گیرند. مقاومت بالای اپوکسیها در مقابل مواد شیمیایی سبب دوام بالای این آب بندها شده است. یکی دیگر از مزیت‌های اپوکسی این است برای ماهی‌ها و گیاهان بی خطر می‌باشد و مواد شیمیایی مضری برای این موجودات به همراه ندارد.
معایب:
پوشش‌های اپوکسی شکننده می‌باشند. به همین دلیل اگر استخر بتنی دارای ترک‌های ریزی باشد این ترک‌ها سبب شکست پوشش اپوکسی در محل ترک خواهند شد. یکی دیگر از معایب این پوشش‌ها قیمت بالای آن‌ها در مقایسه با دیگر مواد آب بند می‌باشد.
پوشش ژئوممبران
ژئوممبران یک صفحه مسطح و نفوذ ناپذیر است که از مواد پلیمری با قابلیت تراوایی بسیار پایین ساخته شده که به عنوان یک عایق با دوام بالا عمل می‌کند. ژئوممبران‌ها از جمله پوشش‌های نفوذناپذیر و بسیار مقاوم در برابر عوامل شیمیایی خورنده هستند و برخلاف اکثر پوشش‌های صنعتی جلبک و خزه توانایی رشد بر سطح ژئوممبران‌ها را نخواهند داشت. همچنین این پوشش‌ها دارای انعطاف پذیری مطلوب در برابر تنش‌های وارده در اثر نیروهای استاتیکی، هیدرواستاتیکی و دینامیکی همچون زلزله، آب و نشست‌های نامتقارن می‌باشند.
طبیعت پلیمری آن‌ها به گونه‌ای است که سبب می‌شود برای استفاده در زمین، جایی که دوام زیادی از آن انتظار می‌رود مورد استفاده قرار گیرد. از مزایای ژئوممبران‌ها میتوان به بصرفه بودن، انعطاف پذیر بودن، قابلیت حمل و نصب آسان، بادوام بودن، عدم وجود مواد شیمیایی مضر برای آبزیان و گیاهان، قابل اجرا در طیف وسیعی از خاک‌ها، کارآمد و سبک بودن آن‌ها اشاره کرد.
چنانچه ذکر شد نصب واجرای عایقهای ژئوممبران در حوضچه‌ها از سهولت بالایی برخوردار است ابعاد قابل توجه این ورق‌ها با استفاده از فن آوری نوین درطول‌های بالای100 متر و عرض‌های تا 10 متر تولید و عرضه می‌گردد. سرعت اجرا و نصب در پروژه‌های مختلف از جمله حوضچه را افزایش قابل توجهی می‌بخشد.
جهت آماده سازی بستر میتوان پس ایجاد شکل هندسی حوضچه بوسیله خاکبرداری یا خاکریزی و استحصال یک دیواره پایدار با شیب مناسب ورقه‌های ژئوممبران را به سرعت، بصورت طولی یا عرضی (براساس ابعاد سطح مقطع) بر بستر خاکی پهن کرده و در مدت زمان اندکی ناحیه وسیعی را پوشش داد (حدود 5 الی 10 کیلومتر از سطح مقطع حوضچه). وجود قابلیت افزایش طول بدون پارگی و انعطاف پذیری خوب پوشش هماهنگی و یک پارچگی با سطح زیرین را تضمین می‌نماید.
از آنجا که پوشش‌های استاندارد ژئوممبران مسئله نفوذ و آبدوی را مرتفع کرده‌اند لذا استفاده از آن‌ها بصورت روباز و بدون نیاز به پوشش ثانویه امکان پذیر است. نصب آن‌ها بدین گونه است که شامل پهن کردن و مهار نمودن انتهای پوشش‌ها در ترانشه‌های حفر شده در طرفین حوضچه به ابعاد 50 *50 سانتیمتر می‌باشد. این ترانشه‌ها سپس توسط خاک یا بتن سبک پوشیده می‌شوند و سطح آماده شده حوضچه قابل استفاده و بهره برداری خواهد بود.
در حوضچه‌های قدیمی نیز، که با روش‌های سنتی آب بند شده‌اند و اکنون در معرض خوردگی یا نشست قرار دارند نیز استفاده از این عایق‌ها بصورت کلی یا موضعی بسیار موثر خواهد بود.
قابل ذکر است که پوشش‌های فوق در رنگ‌های روشن و یا سفید نیز که با مصارف رو باز نمای بهتر و تبخیر کمتری خواهند داشت نیز وجود دارد.
از لحاظ اقتصادی نیز با توجه به برتری زمانی قابل توجه این سیستم نسبت به روش‌های سنتی موجود، بازگشت بسیار سریع سرمایه و بازدهی سریعتر پروژه را به همراه داشته و هزینه‌های اجرایی ناشی از دشواری وعوامل غیر قابل پیش بینی را به حداقل می‌رساند. از سوی دیگر عدم نیاز به تعمیر و ترمیم در طول دوره حداقل 60 سال، این هزینه‌ها را به حدود صفر کاهش خواهد داد و دوام بالای حوضچه را تضمین خواهد نمود.
چرا استخر را با بلوک بسازیم ؟
مجری ساخت استخر میداند که ساخت استخر بلوکی یکی از روش های ساخت استخر است که نحوه ساخت آن بسیار آسان بوده و با اندکی مهارت و صرف وقت میتوان نتایج قابل قبولی اخذ نمود . پس بنابراین میتوان نتیجه گرفت که این نوع سازه در اولویت اول پیمانکار ساخت استخر است .ساخت استخر بلوکی را میتوان جزو ارزانترین روش ساخت استخر دانست چرا که با توجه به قیمت بالای استخرهای بتنی در سطح بعدی میتوان استخر های بلوکی را به عنوان مقاوم ترین و ارزان ترین روش ساخت استخر دانست .
چه تجهیزاتی برای ساخت استخر نیاز است؟
تفاوتی ندارد استخر شما از چه نوعی است، تجهیزات و سیستم‌های هر دو استخر زمینی و سرپوشیده کاملاً یکسان هستند. در ادامه به معرفی هر یک از این سیستم‌ها می‌پردازیم.
جریان آب
آبی که در استخر جریان دارد، برای از بین بردن آلودگی به سیستم فیلتر نیاز دارد. آب از طریق دو یا چند فاضلاب اصلی در پایین استخر و چند خروجی در بالای استخر، فیلتر می‌شوند. بقایای موجود در سبد صافی کاملاً جمع می‌شوند و به شما برای داشتن یک استخر تمیز کمک می‌کند.
پمپ و فیلتر
برای در امان ماندن استخر از جلبک‌ها و آلاینده‌های مضر، در هنگام ساخت استخر باید حتماً از فیلتر استفاده شود. البته باید بدانید، در صورتی که سیستم شما فاقد فیلتر باشد.
پمپ
پمپ، قلب سیستم استخر است. موتور الکتریکی موجود در پمپ، پروانه را در درون محفظه می‌چرخاند و آب را از مجاری مختلف تخلیه می‌کند. هنگامی که آب از طریق چاه مکش، کشیده می‌شود از قسمت مرطوب پمپ استخر عبور می‌کند. قسمت انتهایی پمپ شامل درب صافی، سبد صافی، حلقه صافی، دیفیوزر، پروانه و مهر و موم شافت است. آب از پمپ عبور می‌کند و از تخلیه پمپ به فیلتر خارج می‌شود.
فیلتر
در طول مراحل فیلتر کردن، آب از طریق لوله ورودی فیلتر به سر توزیع مخزن هدایت می‌شود. همانطور که گرانش آب را به پایین می‌کشد، با توجه به نوع فیلتر شما که ماسه، خاک دیاتومه یا هر چیز دیگر باشد، این ذرات را می‌گیرد. فشاری که به ورودی و خروجی فیلتر وارد می‌شود به شما می‌گوید که فیلتر در حال حاضر چه مقدار انسداد دارد. در صورتی که فشار زیاد باشد حتماً باید فیلتر را تمیز کنید.
متعادل سازی آب استخر
اگرچه سیستم فیلتر می‌تواند آب استخر را تمیز کند، اما دخالتی در وضعیت شیمیایی آب نمی‌تواند داشته باشد، تعادل سازی استخر از لحاظ شیمیایی نه تنها برای آب استخر بلکه برای تجهیزات و سیستم‌های استخر نیز ضروری است. اگر آب استخر تصفیه نشود، می‌تواند مکان بسیار مناسبی برای رشد باکتری‌های بیماری‌زا باشد.
استفاده از کلر
یکی از محبوب‌ترین ماده‌های ضدعفونی کننده، کلر است. زمانی که کلر به آب اضافه می‌شود، واکنش می‌دهد و باعث تولید مواد شیمیایی دیگر می‌شود. کلر معمولاً به صورت پودر یا قرص تهیه می‌شود. این ماده معمولاً باید بعد از فرآیند فیلتر کردن به آب اضافه شود. توجه داشته باشید که کلر باید با کمک یک فیدر شیمیایی به آب اضافه شود، چرا که در غیر این صورت به صورت مساوی در آب استخر توزیع نمی‌شود. از مزایای کلر میتوان به ناپایدار بودن آن اشاره کرد. واکنش کلر با آب از نوع واکنش هیپوکلروس است. این واکنش در برابر نور خورشید تخریب می‌شود.
گرمایش استخر
هیچ کس تمایلی به شنا کردن در یک استخر کثیف یا سرد ندارد. گرمایش دهنده‌های استخر یکی از محبوب‌ترین تجهیزات در چند سال اخیر است. روش های مختلفی برای گرم کردن استخر از جمله: بخاری، پمپ‌های حرارتی، صفحات یا روکش‌های خورشیدی وجود دارند. بسیاری از افراد از ترکیب این سیستم‌های گرمایشی برای رسیدن به حداکثر پتانسیل گرما با کم‌ترین میزان انرژی استفاده می‌کنند.
انواع سیستم های گرمایشی استخر
پمپ‌های حرارتی
پمپ‌های حرارتی استخر یکی از بهترین گزینه‌های سازگار با محیط زیست برای گرم کردن استخر است. استفاده از پمپ حرارتی می‌تواند تاثیر بسیاری در هزینه‌های عملیاتی ساخت استخرشود. البته کارایی این پمپ‌ها به آب و هوا بسیار بستگی دارد. پمپ‌های حرارتی با استخراج گرما از هوای خارج، افزایش گرما با کمپرسور و سپس رساندن گرما به آب کار می‌کنند. در صورتی که هوا کمتر از ۴۵درجه باشد، پمپ حرارتی کار نخواهد کرد. بنابراین با توجه به میانگین محل زندگی باید تصمیم بگیرید که می‌توانید از این سیستم استفاده کنید یا خیر.
بخاری‌های گازی
بخاری‌های گازی، بر روی مشعل گازی شعله‌هایی را ایجاد می‌کنند که باعث گرم شدن مبدل حرارتی فلزی می‌شود. زمانی که آب استخر از فیلتر عبور می‌کند، در انتها به بخاری می‌رسد. گاز در یک منطقه احتراق می‌سوزد که با عبور آب، باعث گرم شدن آن می‌شود. با گذشت زمان، آب استخر با یک درجه حرارت ثابت گردش پیدا می‌کند و گرم می‌شود.