دستگاه ایکس ری یک دستگاه کمک بازرسی است که با تابش اشعه X به اشیاء و انسان، تصویری از آنها برای بررسی بیشتر در اختیار شما قرار می‌دهند. این دستگاه در صنایع مختلف از جمله پزشکی (برای تشخیص یا درمان بیماریها) و بازرسی (بازرسی انسان، چمدان، مواد غذایی و …) کاربرد فراوانی دارد. مهمترین بخش‌های دستگاه x ray شامل مولد اشعه ایکس (ژنراتور) و آشکارسازها هستند.
دستگاه ایکس ری چگونه کار می کند ؟
دستگاه ایکس ری بر اساس میزان نفوذ، عبور و بازتاب پرتو X به اشیاء و اجسام مختلف کار می‌کند. پرتو ایکس توسط یک مولد و ژنراتور تولید شده و به سوژه مورد نظر (که ممکن است انسان یا هر شیء دیگر باشد) تابیده می‌شود. بخش مهم دیگر در دستگاه های xray، آشکارسازها (سنسورها) هستند که میزان نفوذ یا عبور اشعه تابیده شده را اندازه گیری می‌کنند و به این وسیله شما تصویری از سوژه مورد نظر را بر روی یک نمایشگر مشاهده خواهید کرد.
انواع دستگاه ایکس ری
دستگاه‌های ایکس ری به طور کلی به دو گروه تجهیزات ایکس ری پزشکی و دستگاه های بازرسی تقسیم می‌شوند.
ایکس ری پزشکی
ایکس ری یکی از فناوری‌های پرکاربرد و مفید در علم پزشکی است که در تشخیص انواع بیماری و درمان آنها کاربرد دارد. تجهیزات زیر از جمله دستگاه‌هایی هستند که از xray استفاده می‌کنند:
- رادیوگرافی
- ماموگرافی
- سی‌تی‌اسکن
- فلوروسکوپی
ایکس ری بازرسی
از انواع تجهیزات ایکس ری برای بازرسی انسان و سایر موارد به وفور استفاده می‌گردد که از لحاظ امنیتی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد و برای جلوگیری از مخاطرات امنیتی (عملیات خرابکاری و تروریستی)، قاچاق کالا و سرقت اشیاء باارزش کاربرد دارد. در ادامه به مهمترین این تجهیزات آشنا می‌شویم.
ایکس ری انسانی
این تجهیزات برای بازرسی بدنی افراد در بعضی از فرودگاه‌های خارجی و برخی اماکن امنیتی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. مخاطرات استفاده مستمر از xray و ملاحظات اخلاقی موجب شده است که این دستگاه کمتر مورداستفاده قرار گیرد و همانطور که گفتیم، استفاده از آن محدود است.
دستگاه ایکس ری چمدانی
دستگاه ایکس ری چمدانی یکی از پرکاربردترین انواع دستگاه‌های بازرسی است که برای بازرسی چمدان، کیف، ساک و انواع بسته در فرودگاه، گمرک، دفاتر پست و شرکت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. دستگاه های ایکس ری چمدانی انواع و مدل‌های مختلفی دارند، مهمترین آنها عبارتند از :
- ایکس ری 50*30
- ایکس ری 60*40
- ایکس ری 55*75
- ایکس ری 100*100
ایکس ری خودرویی
دستگاه های ایکس خودرویی برای بازرسی انواع خودروهای سبک و سنگین جهت جلوگیری از قاچاق انسان و کالا یا انتقال اشیاء ممنوعه توسط خودروها کاربرد دارد. از این تجهیزات بیشتر در مبادی ورودی مرز یا ایستگاه‌های ایست و بازرسی پلیس استفاده می‌شود.
ایکس ری مواد غذایی
از دستگاه‌های ایکس ری در صنایع غذایی نیز استفاده می‌شود. از این تجهیزات برای بازرسی مواد غذایی جهت اطمینان از عدم وجود ناخالصی‌هایی مانند سنگ، چوب، شیشه در آنها استفاده می‌شود.
کاربرد دستگاه بازرسی x ray
دستگاه های بازرسی ایکس ری در موارد مختلف و متنوعی استفاده می‌شوند. به طور مثال موارد زیر از مهمترین کاربردهای این دستگاه‌ها هستند :
- فرودگاه : برای بازرسی چمدان و اثاثیه مسافرین
- مبادی ورود و خروجی کشور (مرزها) : برای جلوگیری از قاچاق کالا، حمل مواد مخدر و …
- گمرکات : برای بازرسی کالاهای وارداتی و صادراتی
- ادارات پست : بازرسی بسته های پستی
- ادارات و سازمان‌های دولتی : بررسی کیف و ساک همراه مراجعین
- شرکت‌ها و کارگاه‌های تولیدی : جهت جلوگیری از سرقت یا خروج اشیاء با ارزش شرکت
دستگاه ایکس ری بازرسی به خصوص از نوع چمدانی را می‌شود، هر جایی استفاده کرد و استفاده از آن مجوز خاصی نیاز ندارد. اما مزایای بسیاری در اختیار کاربران قرار می‌دهد. از جمله این مزایا ایجاد امنیت و جلوگیری از انجام اعمال خرابکارانه و تروریستی در اماکن مهم است. از دیگر مزایای این دستگاه جلوگیری از خروج اشیاء با ارزش از داخل یک محوطه است.