چرا زیورآلات حساسیت پوستی ایجاد می‌کنند؟
همانطور که پیشتر گفتیم علاوه بر فلزاتی مانند نیکل که حساسیت‌زا هستند غالباً عوامل دیگری برای ایجاد حساسیت روی پوست سهیم هستند که در ادامه شرح می‌دهیم.
انگشتر طلا مردانه: تنگ و کیپ بودن برخی از زیورآلاتی مثل دستبند ممکن است در آن ناحیه ایجاد خارش و التهاب کند چراکه از آن قسمت پوست که مجاور با دستبند است، جریان هوا عبور نمی‌کند و در نتیجه روی پوست ایجاد حساسیت یا دراماتیت تماسی می‌کند. ( دراماتیت تماسی نوعی حساسیت پوستی است که بر اثر برخورد مستقیم پوست با شئی خارجی مثل زیورآلات، ایجاد می‌شود و معمولاً علائم حساسیت مثل التهاب و خارش روی همان نقطه از پوست که با شئی در تماس بود ایجاد می‌شود و درمان آن روزها و هفته‌ها طول می‌کشد، همچنین درصورتی کاملاً بهبود می‌یابد که دیگر از آن طلاجات یا زیورآلات استفاده نکنید. ) علاوه بر این پیچ گوشواره و قفل زنجیر و دستبند نیز شایع‌ترین مواردی هستند که در ایجاد حساسیت به خصوص ایجاد دراماتیت تماسی، اثرگذار هستند.
همچنین محکم بستن دستبند علاوه بر ایجاد حساسیت ممکن است سبب بروز آبسه در زیر پوست شود که بسیار خطرناک است این عارضه بیشتر در بین کودکان و نوجوانان شایع است چراکه در این گروه سنی حتی اگر زیورآلات اذیتشان کند مایل به درآوردن آن نیستند برای مثال آندره کوپ، نوجوانی آمریکایی چند ماه گذشته به دلیل بستن دستبند پلاستیکی دور مچ دستش دچار عفونت باکتریایی شد. متخصصان می‌گویند او تنها یک قدم با سپتی سمی فاصله داشته است. این نوجوان بعد از چند روز متوجه ضایعه عجیبی روی مچ دستش می‌شود که به اندازه یک قرمز رنگ است. ابتدا گمان می‌کند حشره‌ای او را گزیده و از ترس اینکه این ضایعه جای نیش عنکبوت باشد به متخصص مراجعه می‌کند که برایش آنتی بیوتیک تجویز می‌شود. با این وجود التهاب کاهش پیدا نمی‌کند و ضایعه روز به روز قرمزتر و بزرگ‌تر می‌شود.
مجدداً نزد پزشک می‌رود و اینجاست که پزشک متوجه آبسه در ناحیه مچ دستش می‌شود. آبسه، تجمع موضعی چرک است که زیر پوست به وجود می‌آید و نشانه عفونت باکتریایی است. منبع اصلی، دستبند بسیار تنگ آن نوجوان بوده است. او تحت عمل جراحی و درمان با آنتی بیوتیک قرار گرفت و بهبود یافت اما ممکن بود ماجرا به این خوبی به اتمام نرسد و این دختر جوان جانش را به سادگی از دست بدهد؛ پس بسیار به زیورآلاتی که فرزندانتان از آن‌ها استفاده می‌کنند، توجه کنید تا بتوانید به موقع از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کنید.
نیکل فلزی نقره‌ای رنگ است که از آن در ساخت بسیاری از زیورآلات بدلی، طلاجات سفید، سگک‌ها، دکمه‌ها و… استفاده می‌کنند؛ نیکل شایع‌ترین آلرژن در دنیاست اما به دلیل رنگ سفید و قیمت ارزان آن، محبوبیت زیادی در بین سازندگان زیورآلات دارد؛ در ضمن این را بدانید که اگر به نیکل حساسیت داشته باشید حدوداً بین ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس استفاده از زیورآلات نیکل‌دار، حساسیت روی پوست شما ایجاد می‌شود.
کادمیوم یکی دیگر از فلزات موجود در صنعت جواهرات و زیورآلات است. این فلز که برای افزایش میزان جلا و براق شدن جواهرات استفاده می‌شود، به مقدار زیادی سمی است. کادمیوم به شدت برای طبیعت سمی و برای انسان سرطان‌زاست. به همین دلایل است که از فلز کادمیوم برای ترکیب با دیگر فلزات استفاده می‌شود و به شکل خالص مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. البته از این ترکیب به ندرت در طلاجات استفاده می‌کنند و بیشتر در بدلیجات است که از فلزات مضری مانند کادمیوم و سرب استفاده می‌شود.
بسیاری از ما گمان می‌کنیم که امکان ندارد طلاجات آلرژی‌زا باشند و حساسیتی روی پوست ما ایجاد کند اما باید بگوییم طلا هم تا حدودی می‌تواند حساسیت‌زا باشد، خوشبختانه طبق آمار افرادی که به طلا حساسیت دارند بین ۱ تا ۱۰ درصد در هر کشوری هستند، پس زیاد نگران نباشید! می‌توان گفت حساسیت به طلا با عیار طلا نسبت عکس دارد یعنی هرچقدر عیار طلا یا درصد خلوص طلا بیشتر باشد امکان ایجاد حساسیت کمتر است و این به خاطر مس و نیکل موجود در آن است؛ در طلاهایی با عیار پایین مثل طلاجات ۹ عیار، از مس و نیکل بیشتری استفاده شده است در نتیجه احتمال بروز حساسیت‌های پوستی بیشتر است چرا که مس و نیکل فلزاتی است که به سرعت در جای مرطوب اکسید می‌شود و اگر پوست حساسی داشته باشید علاوه بر سیاه شدن پوستتان، خارش و سوزش هم ایجاد می‌کند.
همانطور پیشتر نیز گفتیم برای آنکه رنگ طلا را سفید کنند از فلز نیکل بیشتر از فلز مس استفاده می‌کنند، حال سوالی که در این رابطه برای بسیاری از مشتریان ما پیش می‌آید این است، طلای سفید بیشتر حساسیت‌زا است یا طلای زرد؟!
طلای سفید آلرژی‌زا‌تر است یا طلای زرد
ممکن است ایجاد حساسیت طلای سفید نسبت به طلای زرد بیشتر باشد و آن هم به دلیل آلیاژ نیکل‌دار طلای سفید است چون رنگ طلا به خودی خود زرد است سازندگان زیورآلات باید فلزی را به طلا اضافه کنند تا آن را سفید کنند که در اصل بهتر است آن‌ها، فلز رودیم Rhodium را به جای نیکل با طلا ترکیب کنند چراکه رودیم فلزی براق و با کیفیت است اما به دلیل کمیاب و گران بودن این فلز از نیکل استفاده کنند؛ در نتیجه اگر پوست حساسی دارید پیشنهاد می‌کنیم بیشتر از طلاجات زرد با آبکاری طلای ۲۴ عیار استفاده کنید.
نشانه‌های حساسیت پوست به طلا و زیورآلات
حال از کجا متوجه شویم که پوستمان به زیورآلات حساس است یا نه؟! غالباً پوست به همه‌ی زیورآلات واکنش نشان نمی‌دهد و در برابر جنس و عیار زیورآلات عکس‌العملی متفاوت دارد، فقط کافیست آن دسته از زیورآلات خود که نسبت به پوست شما حساسیت‌زا است را دیگر خریداری و استفاده نکنید؛ اما علائم حساسیت به زیورآلات چگونه خود را نشان می‌دهند؟! گِز گِز کردن، خارش‌های شدید، قرمزی و التهاب، ایجاد جوش‌های ریز یا اصطلاحاً دون دون شدن پوست، خشکی شدید پوست و ترک-ترک شدن پوست و همچنین ایجاد حالتی مانند سوختگی روی پوست از جمله نشانه‌های یک پوست حساس در برابر زیورآلات و طلاجات است که برای پیشگیری و درمان آن نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
راهکار‌هایی برای جلوگیری از ایجاد حساسیت به طلا
قبل از استفاده‌ی زیورآلاتی که به آن حساسیت دارید باید پوست دست خود را کاملاً خشک کنید چراکه نبود رطوبت و آلودگی روی سطح پوست باعث کاهش تاثیرات آلرژی‌زا می‌شود.
-
استفاده از کرم مرطوب کننده
گفتیم یکی از دلایل ایجاد حساسیت، برخورد مستقیم زیورآلات و طلاجات با خود پوست است؛ استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده‌ی مرغوب، لایه‌ای نازک بین پوست دست و زیورآلات حساسیت‌زا ایجاد می‌کند و مانع برخورد مواد آلرژی‌زا با پوست می‌شود البته حواستان باشد که تمام نقاط پوست خود را با کرم مرطوب‌کننده پوشش دهید تا تاثیر بهتری داشته باشد.
زیورآلات با هر جنسی که ساخته شوند با گذر زمان، خط و خش و ساییدگی‌هایی روی آن‌ها ایجاد می‌شود که همین خط و خش‌ها موجب می‌شود تا مواد سازنده‌ی زیورآلات و طلاجات مثل نیکل و مس به طور مستقیم با پوست تماس پیدا کنند و موجب ایجاد حساسیت‌هایی همراه با خارش و سوزش شود؛ این موضوع را می‌شود با به سادگی حل کرد. شما می‌توانید زیورآلات بدل خود را با استیل آبکاری کنید در این صورت دیگر عناصر سازنده آن‌ها مثل نیکل و کادمیوم و سرب استفاده شده در آن روی پوست شما بی‌تاثیر می‌شود همچنین طلاجات با پایین را می‌توانید با طلای خالص ۲۴ آبکاری کنید تا هم زرق و برق بیشتری داشته باشند و هم پوستتان آسیب کمتری ببیند. علاوه بر این اگر پوستتان به طلای سفید هم آلرژی دارد می‌توانید آن را با فلز رودیم یا پلاتین Platin که حساسیت کمتری نسبت به نیکل دارند، آبکاری کنید. در ضمن شما می‌توانید آن دسته از زیورآلات بدلی خود را که به آن حساسیت دارید را با کنید در این صورت احتمال حساسیت شما به آن زیورآلات بدلی، به صفر می‌رسد.
استفاده از لاک برق ناخن یک راه حل بسیار ساده و آسان است فقط ممکن است مجبور باشید هر چند روز آن را تکرار کنید؛ شما می‌توانید روی طلاجات و زیورآلاتی که به آن حساسیت دارید، لاک برق ناخن بزنید این نوع لاک به دلیل شفاف بودن دیده نمی‌شود و فقط لایه‌ای نازک روی زیورآلات ایجاد می‌کند تا با پوست تماسی نداشته باشند.
جواهرات هایبو آلرژیک جواهراتی هستند که ضد حساسیتند و با مواد مرغوبی ساخته شده‌اند به همین خاطر قطعاً قیمت قابل توجهی هم نسبت به زیورآلات و جواهرات دیگر دارند؛ همچنین اغلب این نوع زیورآلات را در بین محصولات برند و به نام می‌توانید مشاهده کنید. اگر روی جعبه یا کاور جواهری عبارت Hypo-allergeic حک شده بود، مطمئن باشید این محصول از حساسیت کمتری نسبت به دیگر جواهرات برخوردار است و کمتر به پوست حساس شما آسیب می‌رساند.
زیورآلات و طلا و جواهرات خود را در هنگام انجام کارهای روزمره مثل استحمام، شستن ظروف، ورزش کردن و دیگر کارهایی که ممکن است به طلاجات و زیورآلات شما آسیب برساند، دربیاورید چرا که ممکن است بر اثر برخورد با مواد شیمیایی و مواد اسیدی و همچنین عرق بدن به سرعت با پوستتان واکنش دهد و ایجاد حساسیت کند؛ یا همانطور که گفتیم بر اثر ترک خوردگی مواد حساسیت‌زای سازنده‌ی زیورآلات، با پوست تماس پیدا کنند. پیشنهاد می‌کنیم در هنگام انجام این کارها یا زیورآلات را از خود دور کنید و یا از دستکش‌های استاندارد استفاده کنید.
علاوه بر آن توصیه می‌کنیم هنگام ورزش کردن که بدن عرق بیشتری می‌کند، از زیورآلات و طلاجات خود استفاده نکنید چراکه عرق بدن به دلیل اسیدی بودن ساینده‌ای ملایم برای طلاست که باعث ایجاد حساسیت یا سیاه شدن پوست می‌شود.
استفاده از قرص‌ها و شربت‌ها و انواع پامادهای ضد حساسیت به فلزها نیز یک روش بسیار مناسب برای درمان حساسیت‌های ایجاد شده روی پوست است به شرط آنکه سرخود از آن‌ها استفاده نکنید و حتماً قبل از استفاده با پزشک داروساز یا متخصص پوست مشورت کنید