طبق آماری که هر روز شاهد آن هستیم، یکی از مهمترین علل فوت و صدمات بدنی در کشور مربوط به تصادفات رانندگی است. دعوای افت قیمت خودرو، فرار راننده از صحنه‌ی تصادف و… از جمله اخبار ناگواری است که در بسیاری از خبرها به گوش ما می‌رسد. حتی در بسیاری از مواقع شاهد هستیم که این خسارات جانی و مالی فراتر از توان افراد هستند.
در برخی از مواقع، این مشکلات به راحتی حل و فصل می‌شوند و طرفین تصادف، بدون مشکل خاصی با یکدیگر کنار می‌آیند. اما در برخی از مواقع اتفاقات ناگواری رخ می‌دهد که نمی‌توان به این راحتی موضوع را فیصله داد. حتی متاسفانه شاهد اعمال ناشایست از فرد متخطی خواهیم بود. در این زمان است که حضور یک وکیل ماهر می‌تواند راهگشای مشکلات شما باشد.
مرگ و یا صدماتی که در طی یک تصادف رانندگی اتفاق می‌افتد، معمولا غیرعمدی تلقی می‌شوند. اگر در حین تصادف، شخصی فوت شود، پرداخت ديه‌ی شخص متوفی به عهده‌ی شرکت بیمه خواهد بود. همچنین فرد مقصر نیز از سوی دادگاه محکوم به حداقل 6 ماه حبس خواهد شد. در حالی که اگر این تصادف فقط سبب ایجاد نقص عضو یا جراحت جزئی شود، تنها ديه و جریمه‌ی نقدی از فرد مقصر اخذ می‌گردد. در مورد حالت اول، هریک از طرفین می‌توانند برای خود وکیل تصادفات رانندگی اختیار نمایند تا از حق خود دفاع نمایند، اما در حالت دوم نیازی به وکیل نیست. حتی در دریافت دیه نیز اگر دچار مشکل خاصی شدید، می‌توانید از یک وکیل کاردان یاری بگیرید.
انواع خسارات ایجاد شده پس از تصادف خودرو:
خساراتی که در پی تصادف ایجاد می‌شوند، دسته بندی‌های مختلفی دارند که هر کدام دارای دعاوی اختصاصی خود هستند. پرداختن به هر یک از این طبقات نیز کاری بس زمانبر و بسیار کارشناسانه است. به همین علت در ادامه به بیان دو دسته‌ی کلی و رایج این دعاوی خواهیم پرداخت.
- دعوای مطالبه خسارت بدنی ناشی از تصادفات.
- دعوای مطالبه خسارت مالی ناشی از تصادفات.
هریک از دو گروه مذکور، انواع خاصی از صدمات را شامل می‌شوند. قانون اساسی نیز در برخورد با هر یک از این موارد نیز رویه‌ی مشخصی دارد. دعوای افت قیمت خودرو که یکی از بزرگترین معضلات تصادفات است، به گروه دوم تعلق دارد که در ادامه به بیان آن خواهیم پرداخت.
بررسی دعوای مطالبه خسارت بدنی ناشی از تصادفات:
در دعوای مطالبه خسارت بدنی ناشی از تصادفات، بر طبق ماده‌ی 14 ق.آ.د.ک. ، شاکی می‌تواند تمام ضررهای مادی و معنوی و منافعی که امکان حصول آنها وجود دارد را مطالبه نماید. بر اساس ماده‌ی 1 قانون بیمه‌ی اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث بر اثر حوادث ناشی از وسیله نقلیه، خسارت بدنی شامل:
‹‹هر نوع دیه یا ارش(مال پرداختی برای جبران خسارت مالی یا بدنی) ناشی از هر نوع صدمه به بدن افراد مانند شکستگی، نقص و یا از کار افتادگی عضو (نقص جزئی یا کلی، موقت یا دائم)، دیه فوت یا هزینه معالجه››
البته بر اساس احکام فقهی و قانون مجازات اسلامی، می‌توان در قبال خسارات بدنی، دیه دریافت نمود.
در خسارات بدنی، فرد زیان دیده، اولیای دم یا وراث قانونی وی موظف هستند پس از اینکه مبلغ خسارت قطعی شد به بیمه‌گر مراجعه کنند. بیمه نیز می‌بایست تا حداکثر 20 روز پس از این حکم، مبلغ خسارت را به زیان‌دیده پرداخت کند. شخص زیان‌دیده نیز می‌بایست در مهلت مذکور به صندوق تودیع(صندوق دیه) مراجعه و قبض واریز را به مرجع قضائی مربوطه تحویل دهد.
براساس تبصره (2) ماده (2) قانون دسترسی آزاد به شبکه حمل و نقل ریلی، بیمه‌گر وسیله نقلیه مسبب می‌بایست بلافاصله حداقل 50% از دیه تقریبی را به شخص ثالث زیان دیده پرداخت کند. باقی مانده‌ی دیه نیز پس از تعین شدن میزان قطعی آن، با رعایت مواد (31) و (32) همین قانون پرداخت خواهد شد. در حالتی که خسارت جانی ایجاد شود، بیمه و صندوق موظفند حداکثر 15 روز پس از دریافت مدارک مربوطه، خسارت را پرداخت کنند.
بررسی دعوای مطالبه خسارت مالی ناشی از تصادفات:
همانگونه که در بالا نیز به آن اشاره شد، دعوای افت قیمت خودرو از این گونه خسارت و قابل مطالبه است. در صورت خسارت به جان و یا مال افراد، زیان‌دیده می‌تواند درخواست خسارت کند. دعوای مطالبه خسارات مالی ناشی از تصادف، زیانی است که به اموال شخص وارد می‌شود و قابل مطالبه است. طبق ماده‌ی 328 ق.م، هر کس سبب ایجاد ضرر مالی به کسی شود، باید مثل و یا قیمت آن را بدهد. حتی اگر عمل وی از روی عمد و یا غیر عمد باشد، موظف به پرداخت این غرامت است. همچنین بر طبق ماده‌ی 331 ق.م. ، اگر فرد سبب نقص یا عیب در اموال دیگران شود، باید از عهده نقص قیمت آن برآید.
براساس قانون مسئولیت مدنی در دعاوی تصادفات نیز هرکس بدون مجوز قانونی به صورت عمد و یا غیرعمد به جان، سلامتی، مال، آزادی، حیثیت، شهرت تجارتی و یا هر حق قانونی دیگری لطمه بزند، مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می‌باشد. خسارت مالی ناشی از حوادث رانندگی نیز تا میزان خسارت مشابه در گران‌ترین خودروی متعارف، از سوی بیمه نامه شخص ثالث و یا مقصر حادثه قابل جبران است. در این قانون، خودروی متعارف به خودرویی گفته می‌شود که قیمت آن از 50% سقف تعهدات بدنی که در ابتدای سال تعیین می‌شود، کمتر باشد. همچنین حداقل مبلغ بیمه در این قانون در بخش خسارت مالی، 2.5% از تعهدات بدنی است.
برای دریافت مشاوره حقوقی رایگان کلیک کنید
دعوای افت قیمت خودرو و دریافت خسارت وارده:
در بسیاری از تصادفات، یکی از نگرانی‌های افراد، دعوای افت قیمت خودرو و دریافت خسارت از بیمه می‌باشد. در قانون اساسی، دریافت این خسارت از بیمه پیش بینی نشده است و جزء خسارت‌های غیرمستقیم است. شرکت‌های بیمه نیز در واقع تعهدی به جبران این خسارت ندارند. البته خسارت افت قیمت ماشین از چند طریق قابل دریافت است که در ادامه به بیان آنها خواهیم پرداخت.
در دعوای افت قیمت خودرو، مطابق ماده 328 ق.م، هر کس مال دیگران را تلف کند، باید مثل و یا قیمت آن را بپردازد. حتی اگر عمل این شخص از روی عمد و یا بدون قصد و غرض باشد و سبب ایجاد عیب و نقصی در آن مال شود.
نکته‌ای مهم در دعوای افت قیمت خودرو:
توجه داشته باشید که در دعوای افت قیمت خودرو، خودروی شما می‌بایست قبل از حادثه نو باشد. در صورت وجود این شرط است که شما می‌توانید افت قیمت ناشی از تصادف را طلب نمایید. در مورد خودروهای فرسوده و کارکرده بحث افت قیمت وجود نخواهد داشت. به همین علت اگر خودروی شما فرسوده باشد، پس از تصادف نمیتوانید خسارت افت قیمت طلب کنید.
در تصادفات رانندگی معمولا تعهدات بیمه برای جبران خسارت غیر مستقیم که همان فابریک بودن و یا رنگ نداشتن قطعات است، از بین می‌رود و بیمه 100% این خسارات را جبران نمی‌کند. رنگ شدگی، افتادگی اتاق، تعویض قطعات اصلی، بهم خوردن نظم قطعات و … در فروش ماشین تاثیر مستقیم دارد و سبب افت قیمت می‌گردد.
راه‌های دریافت خسارت در دعوای افت قیمت خودرو:
- دریافت خسارت از مقصر حادثه: در این حالت بهتر است با روش‌های مسالمت آمیز خسارت خود را دریافت کنید. در غیر این صورت برای دریافت خسارت در دعوای افت قیمت خودرو با کمک قاعده‌ی اتلاف و مسئولیت مدنی در دعاوی تصادفات می‌توانید خسارت خود را مطالبه کنید. البته برای این کار می‌بایست به مراجع قضایی مراجعه نمایید.
- دریافت خسارت از شورای حل اختلاف: در صورتی که میزان خسارت ناشی از تصادف کمتر از 20 میلیون تومان باشد، می‌توانید خسارت خود را اخذ نمایید. شما می‌بایست با در دست داشتن مدارک مورد نیاز به مراجع صالح شورای حل اختلاف رفته و مراحل قانونی را طی نمایید.
- دریافت خسارت از دادگاه: اگر خسارت خودرو شما بیشتر از 20 میلیون تومان باشد، می‌توانید خسارت افت قیمت ماشین را از دادگاه طلب کنید. دادگاه نیز در صورت پیدا کردن مقصر، وی را به پرداخت افت قیمت ماشین محکوم خواهد کرد.
- ارجاع خسارت افت قیمت خودرو به کارشناس یا ارزیاب خسارت: کارشناس یا ارزیاب خسارتدر بیمه مرکزی مجوز فعالیت دارد. شما می‌توانید به طور مستقل به این کارشناسان مراجعه کرده و از آنها کمک بگیرید.
- ارجاع خسارت افت قیمت خودرو به داوری: در صورت توافق بین شما و فرد مقصر، برای تعیین میزان خسارت می‌توانید به طور مستقل یا از طرف دادگاه به داوری مراجعه کنید. این داوران میزان خسارت ناشی از تصادف را تعیین می‌کنند.
مسئولیت مدنی در دعاوی تصادفات چیست؟
براساس ماده‌ی 1 قانون مسئولیت مدنی، هرکس بدون مجوز قانونی، عمدأ یا سهوا به جان، سلامتی، مال، آزادی، حیثیت، شهرت تجارتی یا هر حق قانون دیگری که برای افراد تعیین شده، لطمه ای وارد کند، مسئول جبران خسارت می‌باشد. ارکان مسئولیت مدنی در دعاوی تصادفات شامل:
- عمل زیانبار (در اینجا تصادف مورد نظر است).
- وارد کردن خسارت به جان و مال افراد.
- رابطه سببیت بین عمل زیانبار و ایجاد خسارت.
در این تعریف می‌بایست شخصی مسئول به وجود آمدن خسارت باشد و هم اینکه عمل وی منجر به ایجاد خسارت گردد. البته مواردی مانند غرور، اجبار ،اکراه و دفاع مشروع از این قاعده‌ی مسئولیت مستثنی هستند. بنابراین اگر کسی در مقام دفاع مشروع دچار خسارات بدنی یا مالی به شخص متعدی(متجاوز) شود، مسئول خسارت نخواهد بود. البته تا جایی که خسارت وارد شده، متعارف و متناسب با دفاع باشد، این قانون اجرایی خواهد بود.
اگر راننده از صحنه تصادف فرار کرد چه کنیم؟
بعد از وقوع تصادف، اولین کاری که باید انجام دهید، تماس با پلیس راهنمایی رانندگی است. افسر راهنمایی و رانندگی پس از حضور در صحنه تصادف، شرایط و خسارات وارد شده را بررسی خواهد کرد. البته این افسر نمی‌تواند در دعوای افت قیمت خودرو کمکی به شما بکند و تنها مراحل قانونی ابتدایی را اجرا خواهد کرد. حال این سوال پیش می آید که اگر راننده از صحنه تصادف فرار کرد چه کنیم؟ در این حالت سریعا با 110 تماس بگیرید و از آنها یاری بخواهید. زیرا که در مراحل قانونی دریافت خسارت دچار مشکل خواهید شد.
فوت شخص در طی تصادف خودرو(در صورت عمدی نبودن) قتل شبه عمد محسوب خواهد شد. مهمترین مجازاتی که برای این جرم تعیین شده است، پرداخت دیه می‌باشد که شرکت‌های بیمه آن را تضمین می‌کنند. بر اساس ماده‌ی 719 قانون مجازات اسلامی، اگر مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته باشد و راننده از کمک به وی خودداری یا حتی فرار کند، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات، محکوم خواهد شد. دادگاه در مورد این ماده هیچ تخفیفی قائل نخواهد شد. حتی اگر کسی به فرار فرد مقصر کمک کند نیز براساس ماده 551 قانون مجازات اسلامی مجرم محسوب می‌شود.
حداکثر مجازات برای رانندگانی که پس از مجروح کردن دیگران فرار می کنند در ماده 714 و 715 و 716 قانون اساسی پیش بینی شده است. پس بهترین راه این است که به هیچ عنوان در فکر فرار از صحنه‌ی تصادف نباشید. زیرا که تجربه ثابت کرده است بسیاری از کسانی که به خیال فرار از قانون، صحنه‌ی تصادف را ترک کرده‌اند، عواقب قانونی جبران ناپذیری گریبانگیر آنها شده است.
برای دریافت مشاوره حقوقی با بهترین وکیل تصادفات رانندگی تهران مجرب به سایت vakilati.com مراجعه کنید.