هرس درختان زردآلو در سال های اول تا چهارم پس از کاشت
صرفنظر از سیستم تربیت، هر سال بایستی هر شاخه مرده و یا شکسته، پاجوش ها، شاخه های نازک قلاب شکل را از بین ببرید.
برای هرس درختان زردآلو به حداقل چهار فصل رشد نیاز می باشد:
۱) به هنگام کاشت بیشتر نهال های درختان میوه، بایستی ریشه درخت را با یک تیز، هرس کرد تا اولا سر ریشه اصلی قطع شده و گیاه تحریک به تولید ریشه فرعی بیشتری شود. ثانیا سر ریشه ها که بیشتر در اثر کنده شدن از خاک خزانه، زخمی و به طور نامرتب قطع شده اند دارای یک سطح صاف شوند. زیرا ریشه های زخمی و سر ناصاف سریع مورد حمله انواع قارچ ها و باکتری ها قرار می گیرند و از بین می روند. در حالی که اگر محل بریده شده صاف باشد، به راحتی ترمیم می گردد و از نفوذ عوامل بیماری زا جلوگیری می کند.
پس از کاشت نهال و نصب قیم (در صورتی که قیم استفاده شده باشد)، آن را تا ارتفاع زانوها (ارتفاع تقریبی ۱۲۰-۱۱۵ سانتی متر) سرزنی کنید. بدین ترتیب درخت را مجبور به توسعه شاخه ها از قسمت زیرین محل سرزنی می کنید. سرزنی باید در محل یک جوانه قوی انجام شود. در ختان کوچک (با قطر تنه ۹.۵ سانتی متر یا کمتر)، معمولا فاقد شاخه های جانبی با ارزش بر روی تنه خود می باشند. بنابراین تمام شاخه های کوچک موجود بر روی درختان کوچک را قطع نمایید. جهت آگاهی از فروش نهال کلیک کنید.
درختان بزرگ تر (با قطر تنه ۱۲.۵ سانتی متر یا بیشتر) اغلب دارای شاخه های جانبی بزرگ بر روی تنه خود هستند. برخی از این شاخه ها را می توانید به طور کامل حذف کنید. اما برخی از شاخه ها که زاویه تقریبا قائم نسبت به تنه داشته و به صورت شعاعی در اطراف آن قرار گرفته اند، را حفظ نموده و سرزنی کنید. بطوریکه تنها زوائدی به طول ۲۰ سانتی متر با حضور ۳ تا ۴ جوانه از شاخه باقی بماند. این زوائد شاخه هایی تولید می کنند که به اسکلت اصلی درخت تبدیل می شوند. در صورتی که شاخه ی اصلی (که به نام پیشاهنگ شناخته می شود) و شاخه های جانبی سرزنی نشوند، شاخه زایی کمی در آینده رخ خواهد داد.
۲) در دومین زمستان، یک یا دو شاخه دیگر درختان زردآلو را برای اسکلت اصلی درخت انتخاب کنید.
۳) در زمستان سوم، انتخاب شاخه ها برای اسکلت اصلی باید تکمیل گردد.
۴) در چهارمین زمستان، درختان زردآلو فرم مناسبی را نشان می دهند.
حفظ چهار شاخه که به طور یکنواخت دور تا دور تنه پراکنده شده باشند، برای اسکلت اصلی درخت کفایت می کند. حفظ شاخه دیگر توصیه نمی شود زیرا با شاخه های انتخاب شده برای اسکلت اصلی تداخل می یابد.
هرس جوان سازی
به نقل از گوگل مپ پالیز نهال، اگر درخت زردآلو یی در مدت ۲۰-۱۵ سال هرس نشده باشد، ایجاد شرایط مناسب جهت بارور شدن برای چنین درختی وقت زیادی لازم خواهد داشت. در ابتدای امر باید کلیه شاخه های ضعیف و مریض را از بین برد. همچنین شاخه های درهم و آن هاییکه به داخل درختان مجاور فرورفته است باید قطع گردد. واضح است که نمی توان عیوب و نواقص ۲۰-۱۵ ساله را در مدت یکسال برطرف ساخت، بلکه باید این عمل را با یک تدریجی در مدت ۲ سال و یا بیشتر انجام داد. در درختان بارده مسن، هرس به منظور رسیدن به اهداف زیر انجام می شود:
۱- حذف یا کاهش قسمت هایی از درخت که محصولی با کیفیت پایین تولید می کنند.
۲- حفظ فاصله کافی مابین شاخه ها جهت تسهیل نفوذ نور و پاشش مواد غذایی بر روی درخت.
۳- حفظ شکل، ارتفاع و عرض دلخواه در درخت.
در باغاتی که سن آن ها بالا بوده و به دلیل کاهش قدرت رشد و ارتفاع زیاد از حالت باردهی اقتصادی خارج شده اند، می بایست نسبت به جوان سازی درختان به شرح زیر اقدام نمود:
۱- در صورت نیاز به کاهش ارتفاع درختان، این کار می بایستی طی چند سال متوالی انجام گیرد. توصیه می شود هر ساله ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی متر از ارتفاع درخت کوتاه شود. برش ها باید در محل یک شاخه جانبی که به طرف بیرون تاج قرار دارد، انجام شود.
۲- حذف نرک ها و شاخه های دارای رشد عمودی صورت گیرد.
۳- حذف شاخه های بلند قسمت های داخلی تاج درخت: بهتر است حذف اینگونه شاخه ها همگی در یک سال صورت پذیرد. در صورتی که قرار است بیش از ۴ شاخه حذف شود، بهتر است شاخه ها طی ۲ سال حذف شوند.
۴- حذف شاخه های آویزان به طرف پایین و شاخه های خشکیده، بیمار و یا شکسته انجام گیرد.
۵- سرزنی شاخه های جانبی که طول آن ها خیلی زیاد است: هرس شاخه های بالایی برای کوتاه کردن طول آن ها نسبت به شاخه های پایینی صورت گیرد.
۶- تنک کردن شاخه ها در همه ی قسمت های درخت زردآلو: ابتدا قسمت های خارجی درخت و سپس داخل درخت تنک شوند.
لازم به تذکر است که عملیات جوان سازی درختان زردآلو بهتر است با توجه به سن و جثه درخت طی ۳ الی ۵ سال انجام گیرد و در هر سال بیش از ۳۰ درصد شاخه های تاج درخت زردآلو حذف نشوند.
زردآلو که شاید یکی از خوشمزه ترین میوه ها در تمام فصول سال است؛ بخش عمده ای از زیبایی سبدهای میوه به خاطر وجود همین زردآلو های خوشمزه و آبدار است.
در این مقاله سعی بر این داریم تا نکاتی درباره زردآلو، نحوه کشت و هرس آن به شما عزیزان بیاموزیم.
هرس درختان زردآلو:
گیاه زردآلو از زمان های بسیار قدیم حدود چهار هزار سال پیش در چین کشت می شده است. ولی عده ای از محققین بر این باورند که زردآلو برمی ارمنستان می باشد. از آنجایی که گل های زردآلو زود باز می شوند بیشتر در معرض خطر سرمای بهاره قرار می گیرند. لرذا بایستی در مناطقی که همه ساله سرمای دیررس بهاره وجود دارد از کاشت درختان زردآلو خود داری نمود. به طور کلی درختان زردآلو طالب زمین های گرم و سبک می باشند. جوانه های گل در درختان زردآْلو قبل از باز شدن می تواند سرمای ۴- درجه سانتی گراد را تحمل نماید و پس از باز شدن گل ها درجه حرارت های کمتر از ۲- درجه سانتیگراد موجب سرما زدگی آنها می شود. نکته جالب، حساسیت گل های زردآلو به باران است و در اثر باران صدمه زیادی می بیند. امروزه با استفاده از برخی هورمون ها مثل آلار یا سایکوسل (ccc) می توان دوره رشد و زمان شکوفا شدن گل ها را در درختان زردآْلو تا حدی با تاخیر انداخت و از خسارت حاصله در اثر حرارت های زیر صفر در اوایل فصل جلوگیری کرد
پایه های مناسب برای زردآلو:
پایه های بذری برای زمین های گرم و خشک و سنگلاخی و نامرغوب توصیه می شود. ولی پایه های بذری هلو و گوجه که زردآْلو روی آنها پیوند می شود مورد استفاده قرار می گیرد. بهترین پایه زردآلو پایه های انواع هلو می باشد. در زمین های سنگین و نا مرغوب پایه گوجه برای زردآلو مناسب می باشد.
بیشتر بخوانید:
هرس زردآلو:
به طور کلی میوه زردآلو نیز بر روی شاخه های یک ساله تشکیل می شود و گاهی میخچه هایی که در روی شاخه های یک ساله تشکیل می گردند می توانند بین دو تا سه سال بارآور باشند و بعدا خشک شوند. حال با توجه به کیفیت باردهی در روی اندام ها در صورت عدم اجرای هرس شاخه های خشک و کم بار انبوهی در درختان ایجاد کرده و موجب نرسیدن نور به داخل تاج می شوند.
هرس فرماسیون درختان زردآلو:
هرس فرمی در درختان زردآْو از تنوع خاصی برخوردار است و به صورت پا بلند و نیمه پابلند پرورش می دهند. دیگر فرم هایی که برای پرورش فرمی زردآلو مرسوم می باشد فرم جامی بدون محور و با محور – بادبزنی با شاخه های مایل بادبزنی یا شاخه های افقی و پالمت ساده است.
هرس باردهی درختان زردآلو:
همانطوری که مشخص است هدف از هرس باردهی، ایجاد و تولید شاخه های جدیدی می باشد که بتوانند جانشین شاخه هایی که بارآوری آنها محدود و یا متوقف شده است، گردند. لذا شناسایی شاخه های زردآلو حائز اهمیت است.
۱- جوانه های چوب: این جوانه ها کوچک، مخروطی، و در روی بالشتک کوچکی که کمی برجسته است قرار دارند.
۲- تکمه های گل: این جوانه ها گرد هستند و در زمستان تشخیص آنها مشکل است ولی یک ماه قبل از شکوفا شدن گل به خوبی نمایان می شوند. در روی برخی از شاخه های یک ساله جوانه های کشیده و منفردی که در انتهای شاخه ها کوتاه تر از جوانه های پایین هستند، پدید می آیند. این جوانه ها به علت عدم تغذیه مناسب و کافی تبدیل به جوانههای گل ضعیف می شوند.
بیشتر بخوانید:
۳- جوانه های دوبل: همانند هلو جوانه های گل گاهی به صورت دو تایی مجتمع و یا مجزا از یکدیگر به طوری که در میان آنها یک جوانه برگ قرار گرفته دیده می شود.
۴- جوانه خواب: این نوع جوانه ها همانند جوانه هایی که در گونه های درختان دانه دار دیده می شود در زردآلو تشکیل می گردند. هنگامی که جوانه انتهایی کورسون به دلیلی فعال نشود آنها فعال گشته و اندام هایی را تولید می کنند. با فعالیت و رشد و نمو جوانه های برگی اندام های خاصی در درختان زردآْلو تشکیل می شود که عبارتند از:
۱- گورمان- شاخه های طویل و قوی هستند که در ناحیه اتصال به شاخه بسیار ضخیم و قوی می باشند و جوانه های روی آن با فاصله زیادی از یکدیگر قرار دارند و جوانه های برگی هستند.
۲- شاخه های چوبی: شاخه هایی کوتاه، باریک و فواصل جوانه ها طبیعی می باشند. همچنین جوانه هایی که در روی این شاخه تشکیل می شوند تبدیل به جوانه های برگی می شوند.
۳- شاخه های بارآور: این شاخه ها، شامل شاخه های مرکب همانند شاخه های هلو بوده و در روی این شاخه ها جوانههای برگی (نوک تیز) و جوانه های گل به صورت گرد هستند. ضمنا جوانه های گل مجتمع (دسته گل بهاری) در درختان زردآْلو همانند هلو تشکیل می گردد. این جوانه ها به طول ۳ تا ۴ سانتی متر بوده و از چندین جوانه گل تولید شده اند که در مرکز آنها جوانه برگی قرار گرفته است. شکل عمومی آنها همانند تاجی بوده که در وسط باریک و خاردار می باشد. این گونه جوانه ها معمولا بر روی برندی های دو یا سه ساله تشکیل می شوند و از نظر تولید برای درختان زردآلو جالب هستند. به طور کلی جوانه های گل به صورت منفرد در روی شاخه های یک ساله و به طور اختصاصی در روی شاخه های ۲ یا ۳ ساله ظاهر می شوند.
هرس درختان زردآلو به منظور حفظ و نگهداری کورسون های کوتاه می باشد تا عمل بارآوری به خوبی صورت گیرد. همچنین جوانه های چوبی تغییر یافته و برندی های بارده را ایجاد می کنند. اگر هرس خیلی شدید انجام شود، جوانه های باقی مانده تولید شاخه های چوبی می نمایند. عملیات هرس در تابستان قبل و یا بعد از برداشت محصول به منظور تشکیل میوه ها و از طرف دیگر تبدیل جوانه های برگی به جوانه های گل انجام می شود. اصولا عملیات هرس تابستانه همانند هرس تابستانه هلو می باشد.
بخش عمده ای از زردآلو کشت شده در کشور از منابع و جنگل های شمال ایران سرچشمه میگیرد؛ جایی که مردم آن به شدت به رزق و روزی و باغ و مرکبات خود عشق می ورزند. امید است با توکل برخدا و تلاش بی وقفه جهت ابادی کشور، همه مناطق کشور سرشار از باغ های مركبات و نعمت های بی نظیر خداوندی باشد.
کلمات کلیدی: هرس ، زردآلو ، هرس زردآلو ، هرس درختان زردآلو ، قیچی هرس